Chỉ thị số 06/CT-VKSTC ngày 28/6/2021 của Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao về tăng cường trách nhiệm, hiệu quả thực hành quyền công tố, kiểm sát việc áp dụng và thi hành biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh trong giai đoạn điều tra, truy tố, xét xử và thi hành án hình sự; Khi tiến hành kiểm sát cần lưu ý những nội dung sau:
Một là, khi áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh ở giai đoạn điều tra, truy tố hoặc kiểm sát việc Tòa án áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh ở giai đoạn xét xử, thi hành án, Viện kiểm sát phải bảo đảm việc trưng cầu giám định pháp y tâm thần của Cơ quan có thẩm quyền về trình tự, thủ tục, thẩm quyền, trong đó tập trung kiểm sát việc thu thập tài liệu, nguồn gốc của tài liệu được sử dụng trong hoạt động giám định, kịp thời phát hiện, ngăn chặn các trường hợp đưa tài liệu giả, không hợp pháp vào hồ sơ giám định, bảo đảm kết quả giám định pháp y tâm thần chính xác, có căn cứ theo quy định của pháp luật.
Nếu phát hiện sự bất hợp lý, không hợp pháp của các tài liệu trên thì trực tiếp tổ chức xác minh hoặc ủy quyền cho Viện kiểm sát nơi phát sinh nguồn tài liệu để xác minh ngay nhằm bảo đảm kịp thời cho quá trình kiểm sát.
Hai là, Kiểm sát viên được phân công phải chủ động xem xét, đánh giá nội dung kết luận giám định; kiểm tra, đối chiếu kết quả ghi trong Kết luận giám định pháp y tâm thần với nội dung trưng cầu giám định, đối chiếu giữa nội dung kết luận giám định pháp y tâm thần với quy định của pháp luật, bảo đảm việc quyết định áp dụng bắt buộc chữa bệnh phải chính xác, khách quan, đúng đối tượng theo quy định.
Trường hợp Kết luận giám định pháp y tâm thần chưa rõ ràng, chưa đầy đủ thì yêu cầu Cơ quan có thẩm quyền quyết định trưng cầu giám định bổ sung; trường hợp có nghi ngờ kết quả giám định không chính xác thì yêu cầu quyết định trưng cầu giám định lại theo quy định của pháp luật.
Ba là, dối với trường hợp Tòa án quyết định áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh, ngay sau khi nhận được quyết định áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh, Viện kiểm sát phải kịp thời có văn bản yêu cầu Tòa án cùng cấp cung cấp những tài liệu làm căn cứ cho việc ra quyết định; trên cơ sở những tài liệu đó, Kiểm sát viên tiến hành kiểm sát về điều kiện, thẩm quyền, trình tự, thủ tục đảm bảo việc áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh của Tòa án có căn cứ, đúng quy định của pháp luật. Khi phát hiện dấu hiệu vi phạm thì tùy tính chất, mức độ để kiến nghị, kháng nghị yêu cầu khắc phục, chấm dứt vi phạm; đối với trường hợp thuộc thẩm quyền xem xét của Viện kiểm sát cấp trên thì kịp thời báo cáo bằng văn bản gửi kèm các tài liệu liên quan để xem xét, xử lý theo đúng quy định của Ngành.
Bốn là, sau khi quyết định áp dụng biện pháp tư pháp bắt buộc chữa bệnh phải kiểm sát ngay việc Cơ quan có thẩm quyền áp giải đối tượng, việc lập hồ sơ chuyển giao cho cơ sở điều trị theo chỉ định, trong đó chú ý kiểm sát biên bản giao nhận để xác định thời điểm đưa đối tượng vào điều trị.
Năm là, Kiểm sát việc cơ quan có thẩm quyền đình chỉ áp dụng biện pháp bắt buộc chữa bệnh bảo đảm trình tự, thủ tục, căn cứ, thời hạn và thẩm quyền; chủ động theo dõi kết quả thi hành quyết định đình chỉ, hủy bỏ quyết định thi hành biện pháp bắt buộc chữa bệnh của các cơ quan liên quan.
