Từ lúc được thành lập cho đến nay, lịch sử đã chứng minh, Đảng đã lãnh đạo nhân dân ta đi từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, đánh thắng nhiều cuộc chiến tranh chống giặc ngoại xâm, bảo vệ tổ quốc, đập tan nhiều âm mưu diễn biến hòa bình của các thế lực thù địch, các luận điệu sai trái trong và ngoài nước, đem lại cho Nhân dân ta có cuộc sống ấm no, đất nước phồn thịnh như ngày hôm nay, vị thế của nước ta trên trường quốc tế được nâng cao,…Để làm được điều đó, Đảng ta đã không ngừng xây dựng và chỉnh đốn song có lúc phải đối mặt với khó khăn, thách thức, với sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống trong một bộ phận cán bộ, đảng viên.
Những biểu hiện đó đã được Đảng ta chỉ ra qua các Nghị quyết. Nếu như Nghị quyết số 12-NQ/TW - Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4  ngày 16 tháng 01 năm 2012 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa XI) về “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay” nêu: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc... Đội ngũ cán bộ cấp Trung ương, cấp chiến lược rất quan trọng, nhưng chưa được xây dựng một cách cơ bản. Công tác quy hoạch cán bộ mới tập trung thực hiện ở địa phương, chưa thực hiện được ở cấp trung ương, dẫn đến sự hẫng hụt, chắp vá, không đồng bộ và thiếu chủ động trong công tác bố trí, phân công cán bộ. Một số trường hợp đánh giá, bố trí cán bộ chưa thật công tâm, khách quan, không vì yêu cầu công việc, bố trí không đúng sở trường, năng lực, ảnh hưởng đến uy tín cơ quan lãnh đạo, sự phát triển của ngành, địa phương và cả nước. Nguyên tắc "tập thể lãnh đạo, cá nhân phụ trách" trên thực tế ở nhiều nơi rơi vào hình thức, do không xác định rõ cơ chế trách nhiệm, mối quan hệ giữa tập thể và cá nhân; khi sai sót, khuyết điểm không ai chịu trách nhiệm. Do vậy, vừa có hiện tượng dựa dẫm vào tập thể, không rõ trách nhiệm cá nhân, vừa không khuyến khích người đứng đầu có nhiệt tình, tâm huyết, dám nghĩ, dám làm; tạo kẽ hở cho cách làm việc tắc trách, trì trệ, hoặc lạm dụng quyền lực một cách tinh vi để mưu cầu lợi ích cá nhân” thì Nghị quyết số 04-NQ/TW Hội nghị lần thứ tư Ban Chấp hành Trung ương Đảng khóa XII ngày 30 tháng 10 năm 2016 về “tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hoá" trong nội bộ” là Nghị quyết có nhiều sự thay đổi nhất, sâu sắc nhất bởi Đảng ta nêu rõ những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đó là: 
Phai nhạt lý tưởng cách mạng; dao động, giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; hoài nghi, thiếu tin tưởng vào chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh. 
Xa rời tôn chỉ, mục đích của Đảng; không kiên định con đường đi lên chủ nghĩa xã hội; phụ họa theo những nhận thức lệch lạc, quan điểm sai trái. 
Nhận thức sai lệch về ý nghĩa, tầm quan trọng của lý luận và học tập lý luận chính trị; lười học tập chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, chủ trương, đường lối, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. 
Không chấp hành nghiêm các nguyên tắc tổ chức của Đảng; sa sút ý chí phấn đấu, không gương mẫu trong công tác; né tránh trách nhiệm, thiếu trách nhiệm, trung bình chủ nghĩa, làm việc qua loa, đại khái, kém hiệu quả; không còn ý thức hết lòng vì nước, vì dân, không làm tròn chức trách, nhiệm vụ được giao. 
Trong tự phê bình còn giấu giếm, không dám nhận khuyết điểm; khi có khuyết điểm thì thiếu thành khẩn, không tự giác nhận kỷ luật. Trong phê bình thì nể nang, né tránh, ngại va chạm, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh; lợi dụng phê bình để nịnh bợ, lấy lòng nhau hoặc vu khống, bôi nhọ, chỉ trích, phê phán người khác với động cơ cá nhân không trong sáng. 
Nói và viết không đúng với quan điểm, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Nói không đi đôi với làm; hứa nhiều làm ít; nói một đằng, làm một nẻo; nói trong hội nghị khác, nói ngoài hội nghị khác; nói và làm không nhất quán giữa khi đương chức với lúc về nghỉ hưu. 
Duy ý chí, áp đặt, bảo thủ, chỉ làm theo ý mình; không chịu học tập, lắng nghe, tiếp thu ý kiến hợp lý của người khác. 
Tham vọng chức quyền, không chấp hành sự phân công của tổ chức; kén chọn chức danh, vị trí công tác; chọn nơi có nhiều lợi ích, chọn việc dễ, bỏ việc khó; không sẵn sàng nhận nhiệm vụ ở nơi xa, nơi có khó khăn. Thậm chí còn tìm mọi cách để vận động, tác động, tranh thủ phiếu bầu, phiếu tín nhiệm cho cá nhân một cách không lành mạnh. 
Vướng vào "tư duy nhiệm kỳ", chỉ tập trung giải quyết những vấn đề ngắn hạn trước mắt, có lợi cho mình; tranh thủ bổ nhiệm người thân, người quen, người nhà dù không đủ tiêu chuẩn, điều kiện giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc bố trí, sắp xếp vào vị trí có nhiều lợi ích.
Những biểu hiện về suy thoái đạo đức, lối sống là:
Cá nhân chủ nghĩa, sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi; chỉ lo thu vén cá nhân, không quan tâm đến lợi ích tập thể; ganh ghét, đố kỵ, so bì, tị nạnh, không muốn người khác hơn mình. 
Vi phạm nguyên tắc tập trung dân chủ, gây mất đoàn kết nội bộ; đoàn kết xuôi chiều, dân chủ hình thức; cục bộ, bè phái, kèn cựa địa vị, tranh chức, tranh quyền; độc đoán, gia trưởng, thiếu dân chủ trong chỉ đạo, điều hành. 
Kê khai tài sản, thu nhập không trung thực. 
Mắc bệnh "thành tích", háo danh, phô trương, che dấu khuyết điểm, thổi phồng thành tích, "đánh bóng" tên tuổi; thích được đề cao, ca ngợi; "chạy thành tích", "chạy khen thưởng", "chạy danh hiệu". 
Quan liêu, xa rời quần chúng, không sâu sát cơ sở, thiếu kiểm tra, đôn đốc, không nắm chắc tình hình địa phương, cơ quan, đơn vị mình; thờ ơ, vô cảm, thiếu trách nhiệm trước những khó khăn, bức xúc và đòi hỏi chính đáng của nhân dân. 
Quyết định hoặc tổ chức thực hiện gây lãng phí, thất thoát tài chính, tài sản, ngân sách nhà nước, đất đai, tài nguyên...; đầu tư công tràn lan, hiệu quả thấp hoặc không hiệu quả; mua sắm, sử dụng tài sản công vượt quy định; chi tiêu công quỹ tùy tiện, vô nguyên tắc. Sử dụng lãng phí nguồn nhân lực, phí phạm thời gian lao động. 
Tham ô, tham nhũng, lợi dụng chức vụ, quyền hạn cấu kết với doanh nghiệp, với đối tượng khác để trục lợi. Lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực. 
Thao túng trong công tác cán bộ; chạy chức, chạy quyền, chạy chỗ, chạy luân chuyển, chạy bằng cấp, chạy tội... Sử dụng quyền lực được giao để phục vụ lợi ích cá nhân hoặc để người thân, người quen lợi dụng chức vụ, quyền hạn của mình để trục lợi. 
Đánh bạc, rượu chè bê tha, mê tín dị đoan, ủng hộ hoặc tham gia các tổ chức tôn giáo bất hợp pháp. Sa vào các tệ nạn xã hội, vi phạm thuần phong, mỹ tục, truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc, chuẩn mực đạo đức gia đình và xã hội. 
Những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" gồm:
Phản bác, phủ nhận chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh và các nguyên tắc tổ chức của Đảng, nhất là nguyên tắc tập trung dân chủ; đòi thực hiện "đa nguyên, đa đảng". 
Phản bác, phủ nhận nền dân chủ xã hội chủ nghĩa, Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa; đòi thực hiện thể chế "tam quyền phân lập", phát triển "xã hội dân sự". Phủ nhận nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, chế độ sở hữu toàn dân về đất đai. 
Nói, viết, làm trái quan điểm, chủ trương, đường lối của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Hạ thấp, phủ nhận những thành quả cách mạng; thổi phồng khuyết điểm của Đảng, Nhà nước. Xuyên tạc lịch sử, bịa đặt, vu cáo các lãnh tụ tiền bối và lãnh đạo Đảng, Nhà nước. 
Kích động tư tưởng bất mãn, bất đồng chính kiến, chống đối trong nội bộ. Lợi dụng và sử dụng các phương tiện thông tin, truyền thông, mạng xã hội để nói xấu, bôi nhọ, hạ thấp uy tín, vai trò lãnh đạo của Đảng, gây chia rẽ nội bộ, nghi ngờ trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. 
Phủ nhận vai trò lãnh đạo tuyệt đối, trực tiếp về mọi mặt của Đảng đối với lực lượng vũ trang; đòi "phi chính trị hoá" quân đội và công an; xuyên tạc đường lối quốc phòng toàn dân và an ninh nhân dân; chia rẽ quân đội với công an; chia rẽ nhân dân với quân đội và công an. 
Móc nối, cấu kết với các thế lực thù địch, phản động và các phần tử cơ hội, bất mãn chính trị để truyền bá tư tưởng, quan điểm đối lập; vận động, tổ chức, tập hợp lực lượng để chống phá Đảng và Nhà nước. 
Đưa thông tin sai lệch, xuyên tạc đường lối, chính sách đối ngoại của Đảng và Nhà nước; thông tin phiến diện, một chiều về tình hình quốc tế, gây bất lợi trong quan hệ giữa Việt Nam với các nước. 
Phủ nhận vai trò lãnh đạo của Đảng đối với báo chí, văn học - nghệ thuật. Tác động, lôi kéo, lái dư luận xã hội không theo đường lối của Đảng; cổ súy cho quan điểm, tư tưởng dân chủ cực đoan; thổi phồng mặt trái của xã hội. Sáng tác, quảng bá những tác phẩm văn hóa, nghệ thuật lệch lạc, bóp méo lịch sử, hạ thấp uy tín của Đảng. 
Có tư tưởng dân tộc hẹp hòi, tôn giáo cực đoan. Lợi dụng vấn đề "dân chủ", "nhân quyền", dân tộc, tôn giáo để gây chia rẽ nội bộ, gây chia rẽ giữa các dân tộc, giữa các tôn giáo, giữa dân tộc và tôn giáo, giữa các dân tộc, tôn giáo với Đảng và Nhà nước. 
          Rất nhiều sự suy thoái về tư tưởng chính trị, suy thoái về đạo đức, lối sống đã được Đảng ta thẳng thắn chỉ ra như lợi dụng chức vụ, quyền hạn cấu kết với doanh nghiệp, với đối tượng khác để trục lợi. Lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn được giao để dung túng, bao che, tiếp tay cho tham nhũng, tiêu cực; thao túng trong công tác cán bộ, "tư duy nhiệm kỳ", tranh thủ bổ nhiệm người thân, người quen, người nhà dù không đủ tiêu chuẩn, điều kiện giữ chức vụ lãnh đạo, quản lý hoặc bố trí, sắp xếp vào vị trí có nhiều lợi ích… “Nếu như chưa đánh giá hết và không chấn chỉnh kịp thời những biểu hiện của sự suy thoái đó “dẫn tới "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" chỉ là một bước ngắn, thậm chí rất ngắn, nguy hiểm khôn lường, có thể dẫn tới tiếp tay hoặc cấu kết với các thế lực xấu, thù địch, phản bội lại lý tưởng và sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc”. 
Dễ lung lay, hoài nghi trước những luận điệu xuyên tạc về chủ quyền lãnh thổ, đó là do thiếu sự tìm hiểu về lịch sử, tư tưởng chính trị không vững vàng. Đã có không ít người dao động, xét lại trước đề nghị của các thế lực phản động về xóa bỏ vai trò, vị trí của Đảng tại Điều 04 Hiến pháp. Kẻ thù có cơ hội lợi dụng, kích động, thổi phồng khuyết điểm, đó là do chúng ta có nhiều biểu hiện tiêu cực như nạn tham nhũng, lãng phí, thất thoát tài chính, mất đoàn kết nội bộ. Giảm sút niềm tin vào mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, sa sút ý chí phấn đấu, thấy đúng không bảo vệ, thấy sai không đấu tranh, thấy bất bình không can thiệp, thấy việc nói xấu người khác không liên quan đến mình cũng phụ họa theo, tiếp nhận sự việc mà không đánh giá thực hư, sai, đúng, thu thập thông tin một chiều, phiến diện... thì khó có thể nhận diện ra những mưu đồ, thủ đoạn của kẻ xấu.

Mỗi một người luôn là sự tổng hòa của các mối quan hệ xã hội, không ai sống độc lập đến mức không hề có sự quen biết, giao lưu với người khác, do đó, những biểu hiện lệch lạc, những hành động sai trái thì sẽ có người khác biết, vì vậy, các biểu hiện sai trái này càng nhiều thì trách nhiệm của mỗi đảng viên, của công dân càng cao trong việc phát hiện, vận động và khuyên bảo họ đi đúng hướng.

Sống ích kỷ, thực dụng, cơ hội, vụ lợi; chỉ lo thu vén cá nhân, không quan tâm đến lợi ích tập thể; ganh ghét, đố kỵ, so bì, tị nạnh, không muốn người khác hơn mình, không nhìn nhận đúng sự thật, không chấp nhận sự thật, dễ dẫn đến bức xúc, bất mãn khi người khác hơn mình. Không trau dồi, học tập, phấn đấu mà những gì không bằng người khác thì ganh ghét, đố kỵ. Đó là biểu hiện không dễ nhưng cũng không khó nhận diện song nó là mầm mống dễ dẫn đến hàng loạt biểu hiện suy thoái khác gây nguy hại không nhỏ trong tổ chức, trong xã hội.
Và với sự đổi mới của Nghị quyết lần này - một sự chuyển biến mạnh mẽ trong sự lãnh đạo, chính đốn của Đảng, trong nhận thức của toàn bộ đội ngũ đảng viên Đảng cộng sản Việt Nam, toàn Đảng, toàn dân tộc ta sẽ đẩy lùi những tư tưởng cục bộ,… đưa nước Việt Nam không ngừng vững mạnh, phát huy dân chủ, xây dựng chủ nghĩa xã hội, xây dựng nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa và một xã hội văn minh hơn.

Mỗi cá nhân phải không ngừng tìm hiểu về đường lối, chủ trương của Đảng, các Nghị quyết qua các thời kỳ để hiểu rõ hơn về vị trí, vai trò, sự lãnh đạo của Đảng trong lịch sử cũng như trước tình hình hiện nay và góp sức mình vào việc đẩy lùi những thói hư, tật xấu, những tiêu cực xã hội đang dần xói mòn niềm tin của xã hội, của những người đầy nhiệt huyết.

Vận dụng triết học Mác – Lê Nin chúng ta có thể thấy thế giới vật chất muôn màu, muôn vẻ, luôn vận động, biến đổi; xã hội công bằng nhưng vẫn có tồn tại sự bất công, song không vì thế mà bất mãn để kẻ xấu lợi dụng, gây mất lòng tin đối với Đảng và Nhà nước, làm mất niềm tin cuộc sống bởi sự bất mãn là điều kiện, là cơ hội mà các thế lực thù địch luôn nhắm đến và tiếp cận. Mỗi một đảng viên phải với ý chí vững vàng, kiên định những việc mình làm trước các luận điệu xuyên tạc và hãy tin tưởng vào sự lãnh đạo của Đảng, đó là niềm tin vững chắc nhất – một xã hội tốt đẹp hơn ở tương lai, và là điều mà tất cả chúng ta đang hướng tới.