Ngành Kiểm sát nhân dân Việt Nam, với lịch sử hình thành và phát triển gắn liền với các giai đoạn cách mạng của đất nước, đã trải qua nhiều thử thách, hy sinh nhưng luôn vững vàng, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được Đảng, Nhà nước và Nhân dân giao phó. Truyền thống đó được kết tinh từ những giá trị cốt lõi, từ sự cống hiến không ngừng nghỉ của các thế hệ cán bộ, Kiểm sát viên trong ngành Kiểm sát nhân dân. Đây là một di sản vô cùng quý báu, được xây dựng bằng mồ hôi, xương máu và trí tuệ của các thế hệ cán bộ, Kiểm sát viên. Tự hào ôn lại truyền thống là để chúng ta thêm trân trọng những đóng góp của các thế hệ đi trước, đồng thời nhận thức rõ hơn về trách nhiệm của mình trong việc gìn giữ và phát huy những giá trị tốt đẹp đó.
1. Giai đoạn hình thành và đấu tranh giành độc lập (1960)
Ngay từ những ngày đầu thành lập nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nhận thức được tầm quan trọng của việc duy trì pháp chế và đấu tranh chống lại các hành vi vi phạm pháp luật, Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đặc biệt quan tâm đến việc xây dựng một cơ quan thực hiện chức năng công tố và kiểm sát.
Trên cơ sở Hiến pháp năm 1959, ngày 15 tháng 7 năm 1960, tại Kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa II nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã thông qua Luật tổ chức Viện kiểm sát nhân dân. Ngày 26/7/1960, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã ký Sắc lệnh số 20-LCT công bố Luật Tổ chức Viện kiểm sát nhân dân. Đây là đạo luật quan trọng đánh dấu sự ra đời chính thức của ngành Kiểm sát nhân dân Việt Nam. Ngày 26/7 hằng năm trở thành ngày truyền thống của ngành Kiểm sát nhân dân. Sự kiện này không chỉ tạo hành lang pháp lý cho hoạt động của Ngành mà còn thể hiện quyết tâm xây dựng một nền pháp chế xã hội chủ nghĩa vững mạnh. Cũng tại kỳ họp thứ nhất Quốc hội khóa II nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, đồng chí Hoàng Quốc Việt đã được Quốc hội bầu giữ chức vụ Viện trưởng Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
2. Giai đoạn xây dựng xã hội chủ nghĩa và kháng chiến chống Mỹ (1960 - 1975)
Trong giai đoạn này, ngành Kiểm sát nhân dân đã đồng hành cùng cả nước thực hiện hai nhiệm vụ chiến lược: xây dựng chủ nghĩa xã hội ở miền Bắc và đấu tranh giải phóng miền Nam. Các Kiểm sát viên đã làm việc không quản ngại khó khăn, gian khổ, kể cả hy sinh để bảo vệ pháp luật, giữ vững an ninh trật tự, góp phần quan trọng vào công cuộc kháng chiến vĩ đại của dân tộc.
Chức năng kiểm sát việc tuân theo pháp luật, thực hành quyền công tố được thực hiện một cách nghiêm minh, chặt chẽ, đảm bảo tính thống nhất của pháp luật trong toàn quốc, đồng thời phục vụ hiệu quả nhiệm vụ chính trị của Đảng trong giai đoạn này.
3. Giai đoạn thống nhất đất nước và đổi mới (1975 đến nay)
Sau ngày đất nước thống nhất, ngành Kiểm sát nhân dân đã nhanh chóng triển khai hoạt động trên phạm vi cả nước, góp phần củng cố chính quyền cách mạng, khôi phục kinh tế, ổn định đời sống xã hội.
Đặc biệt, trong công cuộc đổi mới do Đảng khởi xướng và lãnh đạo, ngành Kiểm sát đã không ngừng tự hoàn thiện, đổi mới tổ chức và hoạt động, phát huy tốt vai trò là cơ quan bảo vệ pháp luật, bảo vệ lợi ích của Nhà nước, quyền và lợi ích hợp pháp của tổ chức, cá nhân.
Ngành Kiểm sát nhân dân, với vai trò là cơ quan thực hành quyền công tố và kiểm sát các hoạt động tư pháp, đã luôn đồng hành cùng đất nước trong suốt chặng đường xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Từ những ngày đầu thành lập còn non trẻ, với biết bao khó khăn, thử thách, các thế hệ cán bộ, Kiểm sát viên đã không ngừng nỗ lực, cống hiến, vượt qua mọi gian khó để hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao.
Trong từng giai đoạn lịch sử, ngành Kiểm sát nhân dân đã góp phần quan trọng vào việc giữ vững kỷ cương phép nước, bảo vệ pháp chế xã hội chủ nghĩa, đấu tranh phòng chống tội phạm, bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của Nhà nước, tập thể và công dân. Những thành tựu mà ngành Kiểm sát đạt được là minh chứng sống động cho sự bản lĩnh, trí tuệ và tinh thần trách nhiệm cao cả của toàn thể cán bộ, Kiểm sát viên.
Ngày nay, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng và yêu cầu cải cách tư pháp ngày càng cao, ngành Kiểm sát nhân dân tiếp tục khẳng định vai trò nòng cốt, tiên phong trong công cuộc đấu tranh phòng chống tham nhũng, tiêu cực, góp phần xây dựng một xã hội công bằng, dân chủ, văn minh.
Nhân dịp kỷ niệm ý nghĩa này, chúng ta cùng ôn lại truyền thống vẻ vang, bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến các thế hệ cán bộ, Kiểm sát viên đã hy sinh xương máu, cống hiến trọn đời vì sự nghiệp của Ngành. Đồng thời, đây cũng là dịp để mỗi cán bộ, Kiểm sát viên hôm nay tự hào về sứ mệnh cao cả của mình, không ngừng học tập, rèn luyện, nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, giữ vững phẩm chất đạo đức cách mạng, xứng đáng với niềm tin của Đảng, Nhà nước và nhân dân, góp phần xây dựng một nền tư pháp trong sạch, vững mạnh, vì công lý và sự phát triển bền vững của đất nước.
Phạm Hương
Văn phòng VKSND TP. Cần Thơ
