Ngày 02 tháng 9 hằng năm là một mốc son chói lọi trong lịch sử dân tộc Việt Nam, đánh dấu sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa, nay là Cộng hòa xã hội chủ nghĩa Việt Nam. Đây không chỉ là một ngày lễ trọng đại để cả nước kỷ niệm mà còn là biểu tượng sống động của tinh thần yêu nước, ý chí quật cường và khát vọng tự do, độc lập cháy bỏng của người Việt Nam.

Bác Hồ đọc Bản Tuyên ngôn Độc lập (Ảnh tư liệu)
Để hiểu được ý nghĩa sâu sắc của ngày Quốc Khánh 02 tháng 9, cần nhìn lại bối cảnh lịch sử đầy biến động của Việt Nam vào giữa thế kỷ XX. Sau hàng chục năm dưới ách đô hộ của thực dân Pháp và sự chiếm đóng của phát xít Nhật, dân tộc Việt Nam chìm trong lầm than, đói khổ. Tuy nhiên, ngọn lửa đấu tranh giành độc lập không bao giờ tắt. Dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh, phong trào cách mạng lan rộng khắp cả nước, đỉnh điểm là Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Chỉ trong vòng 15 ngày, từ ngày 14 đến ngày 28 tháng 8 năm 1945, quân và dân ta đã đồng loạt vùng dậy, giành chính quyền từ tay phát xít Nhật và chính phủ bù nhìn. Thắng lợi vang dội của Cách mạng Tháng Tám đã tạo tiền đề lịch sử để một nhà nước độc lập đầu tiên trong lịch sử Việt Nam hiện đại ra đời.
Vào ngày 02 tháng 9 năm 1945, tại quảng trường Ba Đình lịch sử ở Hà Nội, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, trịnh trọng tuyên bố trước toàn thể quốc dân và thế giới về sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa. Bản Tuyên ngôn không chỉ khẳng định quyền độc lập, tự do của dân tộc Việt Nam mà còn là một văn kiện pháp lý quan trọng, kết tinh những giá trị nhân văn cao cả, dựa trên các nguyên lý về quyền con người và quyền dân tộc.
Những lời lẽ đanh thép của Bác: "Tất cả mọi người sinh ra đều có quyền bình đẳng. Tạo hóa cho họ những quyền không ai có thể xâm phạm được; trong những quyền ấy, có quyền được sống, quyền tự do và quyền mưu cầu hạnh phúc" đã lay động lòng người và truyền cảm hứng cho các phong trào giải phóng dân tộc trên toàn thế giới. Ngày 02 tháng 9 không chỉ là ngày khai sinh một quốc gia mới mà còn là sự kiện đánh dấu kỷ nguyên mới của dân tộc Việt Nam - kỷ nguyên độc lập, tự do và tự chủ.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám và sự ra đời của nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa là minh chứng hùng hồn cho sức mạnh của sự đoàn kết, đồng lòng của toàn dân dưới sự lãnh đạo đúng đắn của Đảng Cộng sản Việt Nam, chấm dứt hàng thế kỷ nô lệ và mở ra một chương mới cho lịch sử đất nước. Ngày 02 tháng 9 nhắc nhở thế hệ hôm nay về những hy sinh to lớn của cha ông để có được nền hòa bình, độc lập như ngày nay. Nó thôi thúc mỗi cá nhân không ngừng nỗ lực, cống hiến để xây dựng và phát triển đất nước ngày càng giàu mạnh, văn minh. Đây là dịp để toàn dân bày tỏ lòng biết ơn sâu sắc đến Chủ tịch Hồ Chí Minh, các anh hùng liệt sĩ và các thế hệ đã hy sinh xương máu cho độc lập, tự do của Tổ quốc.
Ngày nay, ngày 02 tháng 9 vẫn giữ nguyên giá trị thiêng liêng và là một trong những ngày lễ lớn nhất trong năm. Khắp mọi miền đất nước, cờ đỏ sao vàng tung bay rợp trời, từ những con phố lớn đến những vùng quê hẻo lánh, tạo nên một không khí hân hoan, tự hào. Các hoạt động kỷ niệm đa dạng được tổ chức, từ mít tinh, diễu binh, diễu hành đến các chương trình văn hóa, nghệ thuật, thể thao sôi nổi, thu hút đông đảo người dân tham gia.
Mỗi dịp Quốc Khánh về, trong lòng mỗi người con đất Việt lại trào dâng cảm xúc tự hào, biết ơn và trách nhiệm. Đó là khoảnh khắc để nhìn lại chặng đường lịch sử đã qua, từ đó củng cố niềm tin vào tương lai tươi sáng của dân tộc Việt Nam. Trong bối cảnh hội nhập và phát triển, Ngày Quốc Khánh càng củng cố thêm ý chí phấn đấu, xây dựng một Việt Nam ngày càng phồn vinh, vững mạnh, xứng đáng với những hy sinh của các thế hệ cha anh đi trước.
Phạm Hương
Văn phòng VKSND TP. Cần Thơ