Trong bối cảnh ngành Kiểm sát nhân dân đang đẩy mạnh chuyển đổi số, VKSND Khu vực 4 - Cần Thơ đã chủ động triển khai ứng dụng công nghệ thông tin vào hoạt động nghiệp vụ, cụ thể là báo cáo án bằng sơ đồ tư duy kết hợp số hóa hồ sơ vụ án. Đây được xem là một bước tiến quan trọng, phù hợp với chỉ thị của Viện trưởng VKSND tối cao, kế hoạch công tác năm 2025 của VKSND thành phố Cần Thơ, đồng thời khẳng định quyết tâm đổi mới, sáng tạo của đơn vị trong việc nâng cao chất lượng công tác thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, cụ thể như sau:
Thứ nhất, cơ sở và ý nghĩa của việc đổi mới: Việc áp dụng sơ đồ tư duy và số hóa hồ sơ vụ án không đơn thuần là thay đổi hình thức báo cáo, mà còn mang nhiều ý nghĩa khoa học và thực tiễn: một là, tính hệ thống và trực quan. Sơ đồ tư duy giúp tái hiện cấu trúc vụ án một cách logic, trực quan, dễ theo dõi, làm rõ mối quan hệ giữa các tình tiết, chứng cứ, lời khai, giúp lãnh đạo và kiểm sát viên nhìn nhận toàn diện bản chất vụ án; hai là,, tính hiện đại và minh bạch. Việc số hóa và trình chiếu hồ sơ bằng hình ảnh tại phiên tòa tăng tính thuyết phục, khách quan, minh bạch trong hoạt động công tố, phù hợp xu thế phiên tòa điện tử và tiến trình cải cách tư pháp; ba là, tính tiết kiệm và hiệu quả. Hồ sơ số hóa giúp dễ dàng lưu trữ, tra cứu, hạn chế tình trạng hồ sơ giấy cồng kềnh, tiết kiệm thời gian và nâng cao hiệu suất xử lý công việc.
Toàn cảnh buổi báo cáo án bằng sơ đồ tư duy
Thứ hai, quá trình triển khai: Lãnh đạo đơn vị đã quán triệt đến toàn thể công chức, Kiểm sát viên về mục đích, ý nghĩa của chuyển đổi số, từ đó xây dựng sự đồng thuận, thống nhất hành động. Ứng dụng phần mềm chuyên dụng: Đơn vị lựa chọn EdrawMind để vẽ sơ đồ tư duy, thống nhất quy trình áp dụng cho toàn bộ Kiểm sát viên trong quá trình báo cáo án. Cách làm cụ thể: Đầu tiên, Kiểm sát viên nghiên cứu hồ sơ, xây dựng sơ đồ tư duy thể hiện các mối quan hệ chứng cứ, tình tiết. Tiếp theo, lãnh đạo trực tiếp duyệt án thông qua sơ đồ, phân tích, góp ý để hoàn thiện logic, độ tin cậy và sức thuyết phục. Cuối cùng, báo cáo án và trình chiếu tại phiên tòa dưới dạng sơ đồ và hình ảnh số hóa. Kết quả bước đầu cho thấy: mỗi báo cáo án bằng sơ đồ tư duy đã trở thành công cụ trực quan, khoa học, dễ phân tích, dễ phản biện, đồng thời hỗ trợ tích cực cho việc kiểm sát quá trình xét xử.
Thứ ba, giá trị thực tiễn và tác động lâu dài: Không chỉ dừng ở việc tóm tắt nội dung, sơ đồ tư duy giúp Kiểm sát viên hình thành tư duy phân tích, tổng hợp và phản biện khoa học, từ đó nâng cao chất lượng tranh luận tại tòa; tăng cường năng lực số hóa và chuyển đổi số: Việc số hóa hồ sơ, kết hợp trình chiếu chứng cứ bằng hình ảnh tại phiên tòa là bước đi phù hợp với chủ trương chuyển đổi số toàn ngành KSND, tiến tới hình thành Tòa án điện tử, Viện kiểm sát điện tử; tạo nguồn tư liệu phong phú: Hồ sơ, sơ đồ số hóa được lưu trữ hệ thống sẽ là cơ sở dữ liệu quan trọng phục vụ công tác nghiên cứu, đào tạo, bồi dưỡng nghiệp vụ cho thế hệ Kiểm sát viên trẻ. Từ đó nâng cao chất lượng công tác báo cáo án.
Thứ tư, tầm nhìn trong giai đoạn mới: Trong bối cảnh số lượng tranh chấp, khiếu kiện ngày càng tăng, VKSND Khu vực 4 xác định: Kiểm sát viên phải không ngừng học hỏi, nâng cao trình độ công nghệ thông tin, gắn với rèn luyện tư duy pháp lý; tiếp tục chuẩn hóa quy trình báo cáo án bằng sơ đồ tư duy, kết hợp số hóa để tạo sự thống nhất và lan tỏa trong toàn đơn vị; hướng tới mô hình báo cáo án điện tử hoàn chỉnh, nơi toàn bộ quá trình nghiên cứu, truy tố, xét xử được hỗ trợ tối đa bởi công nghệ.
Việc báo cáo án bằng sơ đồ tư duy và số hóa hồ sơ vụ án tại VKSND Khu vực 4 - Cần Thơ vừa khẳng định quyết tâm đổi mới, sáng tạo trong công tác nghiệp vụ, vừa mang tính khoa học, vừa gắn liền thực tiễn. Đây không chỉ là sự đổi mới phương pháp làm việc, mà còn thể hiện tư duy hiện đại, tinh thần chuyển đổi số, góp phần xây dựng hình ảnh Kiểm sát viên “Công minh - Chính trực - Khách quan - Thận trọng - Khiêm tốn” trong giai đoạn mới.
Quầy Dược - Hoàng Tú - Lâm Trường
VKSND Khu vực 4 - Cần Thơ
