Vừa qua, Viện kiểm sát nhân dân (VKSND) Khu vực 3 đã ban hành kiến nghị phòng ngừa số 06/KN-VKS-DS đối với Chủ tịch Uỷ ban nhân dân 09 xã, phường.
Trong thời gian vừa qua, thông qua công tác kiểm sát việc thụ lý, giải quyết các vụ án dân sự, Viện kiểm sát nhân dân VKSND Khu vực 3 - Cần Thơ nhận thấy trong thời gian gần đây Tòa án nhân dân Khu vực 3 - Cần Thơ thụ lý giải quyết nhiều vụ án dân sự liên quan đến hoạt động góp vốn xoay vòng ở địa phương với tên gọi là “tranh chấp hụi”. Cụ thể Tòa án nhân dân quận Cái Răng (cũ), Tòa án nhân dân huyện Thới Lai (cũ), Tòa án nhân dân huyện Phong Điền (cũ), thành phố Cần Thơ (nay là Tòa án nhân dân khu vực 3 - Cần Thơ) đã thụ lý, giải quyết như sau: Năm 2024, 2025 đã thụ lý 63 vụ; giải quyết 53 vụ, còn tồn 10 vụ. Các vụ án về hụi, họ được thụ lý giải quyết đều thuộc trường hợp chủ họ phải thông báo cho Ủy ban nhân dân cấp xã nơi cư trú theo quy định nhưng lại không có thủ tục thông báo của chủ hụi, họ dẫn đến việc Ủy ban nhân dân các xã, phường trên địa bàn không nắm được việc hoạt động của các chủ hụi, họ để thực hiện chức năng quản lý theo quy định đồng thời không thực hiện được việc xử lý vi phạm hành chính theo Điều 14 Nghị định 19/2019/NĐ-CP và Điều 16 Nghị định 144/2021/NĐ-CP từ đó góp phần làm giảm các hành vi vi phạm pháp luật liên quan đến hoạt động hụi, họ trên địa bàn các xã, phường.
Hụi, họ, biêu, phường (gọi chung là họ) là một hình thức giao dịch về tài sản theo tập quán trên cơ sở thỏa thuận của một nhóm người tập hợp nhau lại cùng định ra số người, thời gian, số tiền (hoặc tài sản khác), thể thức góp, lĩnh họ, quyền và nghĩa vụ của các thành viên.
Ảnh minh họa
Do việc thành lập và hoạt động của các dây hụi, họ dựa trên cở sơ là sự thỏa thuận miệng và niềm tin lẫn nhau của các thành viên tham gia có sự quen biết, bà con thân tộc hoặc cùng là những người dân trong xóm nên khi tham gia họ không lập thành văn bản thỏa thuận cụ thể hoặc có lập văn bản cũng không đúng quy định, sau một thời gian tham gia phát sinh mâu thuẫn (do không góp tiền tiếp, hoặc không cho người tham gia hốt họ) dẫn đến tình trạng vỡ hụi, họ, thậm chí có trường hợp bỏ trốn khỏi địa phương, nên yêu cầu Tòa án giải quyết.
Mặt khác, việc thành lập các dây hụi, họ tại địa phương thường do một người làm chủ, chủ hụi, họ mở rất nhiều dây họ với thời gian có thể mở theo ngày, tuần, tháng, ba tháng hoặc năm và kéo dài qua nhiều năm mới xong một dây họ. Số tiền có thể từ 50.000 đồng hoặc có thể đến vài triệu đồng cho một phần họ tùy theo thời gian mở. Một dây họ có rất nhiều thành viên tham gia và một thành viên cũng có thể tham gia rất nhiều dây họ. Chính vì việc mở rất nhiều dây họ, hoạt động trong thời gian dài và rất nhiều thành viên tham gia với số tiền rất lớn nên không tránh khỏi việc họ viên tham gia hoặc chủ họ vi phạm nghĩa vụ dẫn đến việc vỡ hụi, họ dây truyền gây bức xúc trong quần chúng nhân dân.
Để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của người dân khi tham gia vào các hoạt động hụi, họ. Tại Nghị định số 19/2019/NĐ-CP ngày 19/02/2019 của Chính phủ về họ, hụi, biêu, phường và quy định về nguyên tắc tổ chức họ, hụi, biêu, phường; điều kiện làm thành viên, chủ họ; gia nhập, rút khỏi họ; văn bản thỏa thuận về họ; thứ tự lĩnh họ, lãi suất; quyền, nghĩa vụ và trách nhiệm pháp lý của thành viên, chủ họ và Nghị định 144/2021/NĐ-CP ngày 31/12/2021 của Chính Phủ quy định về xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực an ninh, trật tự, an toàn xã hội, phòng cháy, chữa cháy, cứu nạn, cứu hộ, phòng chống bạo lực gia đình.
Để đảm bảo phòng ngừa vi phạm pháp luật trong các giao dịch dân sự liên quan đến hoạt động hụi, họ, ngày 19/11/2025, Viện kiểm sát nhân dân khu vực 3 đã ban hành kiến nghị phòng ngừa số 06/KN-VKS-DS đối với Chủ tịch Uỷ ban nhân dân 09 xã, phường, cụ thể:
- Tăng cường chỉ đạo của Ủy ban nhân dân các xã, phường đối với địa phương trong việc thực hiện việc quản lý, giám sát, kiểm tra đối với các hộ, nhóm có biểu hiện tham gia hoạt động hụi, họ trên địa bàn, yêu cầu các chủ hụi, họ phải thực hiện việc thông báo về hoạt động của các dây hụi, họ, và thực hiện việc xử lý vi phạm hành chính theo đúng quy định tại Điều 14 Nghị định 19/2019/NĐ-CP và Điều 16 Nghị định 144/2021/NĐ-CP. ...
- Phối hợp cùng các tổ chức như: Hội Cựu chiến binh, Hội Phụ nữ, Hội Nông dân, Đoàn Thanh niên,... để thực hiện tuyên truyền cho người dân thấy rõ hậu quả của việc tham gia loại hình góp hụi, họ này và thực hiện đúng quy định về hình thức thỏa thuận dây hụi, họ theo quy định tại Điều 7 Nghị định 19/2019/NĐ-CP.
- Đề nghị Chủ tịch Ủy ban nhân dân các xã, phường: phường Cái Răng, phường Hưng Phú, xã Phong Điền, xã Trường Long, xã Nhơn Ái, xã Thới Lai, xã Đông Thuận, xã Trường Xuân, xã Trường Thành thuộc thành phố Cần Thơ sớm quan tâm chỉ đạo và kịp thời có biện pháp phòng ngừa nhằm góp phần bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của công dân và đảm bảo an ninh trật tự tại địa phương.
Với việc ban hành kiến nghị phòng ngừa, các cơ quan, đơn vị liên quan tăng cường quản lý, nâng cao trách nhiệm trong công tác tuyên truyền và phòng ngừa, qua đó góp phần hạn chế các vi phạm phát sinh từ hoạt động hụi, họ, bảo đảm trật tự an toàn xã hội và bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của người dân./.
Nguyễn Thị Cẩm Bình
VKSND Khu vực 3
