Tết Trung thu là một lễ hội truyền thống của người Việt Nam diễn ra vào đêm 15 tháng 8 âm lịch hằng năm, còn được gọi là tết Đoàn viên, mang ý nghĩa sum họp gia đình và sự ấm áp yêu thương. Đây là dịp để mọi người quây quần bên nhau, tặng quà cho nhau, cùng chúc nhau những điều tốt đẹp nhất và trẻ em được vui chơi với đèn lồng, múa lân, phá cỗ, thưởng thức bánh Trung thu dưới ánh trăng rằm. Lễ hội này là một nét đẹp văn hóa sâu sắc, là dịp để mọi người gìn giữ tình thân và những giá trị truyền thống của dân tộc.
1. Nguồn gốc ngày tết Trung Thu
Tết Trung Thu còn được gọi là tết Trung nguyên hoặc tết Nguyên tiêu, là một ngày lễ quan trọng trong văn hóa dân gian của nhiều nước châu Á như Việt Nam, Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản … Tết Trung thu thường diễn ra vào ngày 15 tháng 8 âm lịch, khi trăng tròn và sáng rực. Nguồn gốc tết Trung thu ở Việt Nam được cho là bắt nguồn từ văn hóa Trung Quốc với 3 truyền thuyết: Hằng Nga và Hậu Nghệ, vua Đường Minh Hoàng lên cung trăng và sự tích về chú Cuội. Những sự tích tết Trung thu này đã gắn liền với nền văn hóa Việt Nam và trở thành những câu chuyện được truyền từ đời này sang đời khác, đồng thời tạo nên sự độc đáo và ý nghĩa của tết Trung thu trong quan niệm và truyền thống dân gian Việt Nam.
Tết Trung Thu mới đầu là Tết của người lớn để thưởng thức phong cảnh, ăn bánh và uống trà ngắm trăng rằm vào giữa tiết Thu. Dần dần tết Trung thu trở thành Tết trẻ em vì các tập tục như thắp đèn, phá cỗ rất được các bạn nhỏ yêu thích. Theo phong tục người Việt, bố mẹ bày cỗ cho các con để mừng Trung thu, mua và làm đủ thứ lồng đèn thắp bằng nến để treo trong nhà và để các con rước đèn. Đây là dịp để con cái hiểu được sự chăm sóc quý mến của cha mẹ đối với mình.
2. Ý nghĩa ngày tết Trung Thu
Ý nghĩa tết Trung thu không chỉ đơn thuần là ngày để trẻ em vui chơi, mà còn là ngày quan trọng và có ý nghĩa sâu sắc trong lòng mỗi người dân Việt Nam. Đây là dịp để khơi dậy tình cảm gia đình và tạo nên những kỷ niệm đáng nhớ. Trong ngày này, không chỉ có trẻ em mà cả gia đình cùng quây quần bên nhau, tạo dựng một không gian ấm cúng và tràn đầy yêu thương. Đây là thời điểm để các thành viên trong gia đình gặp gỡ, chia sẻ niềm vui và tâm tư, tạo ra những khoảnh khắc đáng nhớ và gắn kết hơn với nhau. Qua Trung thu, mọi người cùng nhìn lại quá khứ, đón nhận tương lai và trân trọng những giá trị gia đình, tình yêu và sự đoàn kết.
3. Những hoạt động nổi bật trong ngày tết Trung Thu
Múa Lân là phần được các em thiếu nhi mong chờ nhất
- Múa lân Trung thu: là một phong tục truyền thống đặc biệt trong ngày tết Trung thu ở Việt Nam. Khoảng 2-7 người mặc trang phục ông địa điều khiển một con lân lớn, biểu diễn những động tác uyển chuyển và đầy màu sắc, con Lân tượng trưng cho điềm lành. Thời xưa, người Việt còn tổ chức hát Trống Quân trong dịp tết Trung thu. Điệu hát Trống Quân theo nhịp ba “thình, thùng, thình.” Múa lân Trung thu thường diễn ra trước cửa nhà hoặc trên sân trường, đình làng, thu hút sự chú ý và niềm vui của mọi người. Nét đẹp và sự phối hợp của đội lân mang lại niềm hy vọng về may mắn và thịnh vượng trong năm mới.
- Rước lồng đèn Trung thu: Những câu hát ngân nga của các em nhỏ“Tết Trung thu rước đèn đi chơi…lồng đèn ông sao, lồng đèn cá chép…”, lời hát vang vọng gắn liền với tuổi thơ của mỗi người dân Việt Nam và trở thành một phần ký ức không thể thiếu. Ngoài ra, tết Trung thu không thể thiếu đi hình ảnh chiếc đèn lồng nhiều màu sắc, ánh sáng rực rỡ dưới ánh trăng vàng. Đối với người Việt Nam, lồng đèn có đủ sắc màu được chế tạo từ các vật dụng gần gũi với đời sống hằng ngày như giấy, vải, lụa, giấy nilon nhiều màu, tre và nến. Thời điểm hiện tại, có rất nhiều loại lồng đèn được sản xuất, đa dạng chủng loại và rất nhiều mẫu mã đẹp. Tuy nhiên, chiếc lồng đèn trung thu truyền thống mang nhiều ý nghĩa khác nhau của người Việt và được giữ gìn và phát triển trong tương lai.
- Tặng quà cho nhau dịp tết Trung thu: Trong ngày Trung thu, người dân Việt Nam thường tặng quà và dành tặng những lời chúc tốt đẹp cho nhau. Mọi người thường chuẩn bị những món quà như bánh Trung thu, kẹo, đèn lồng, hoa quả để biếu cho gia đình, bạn bè, người thân, khách hàng và những người thân thiết để thể hiện lòng tri ân, tình cảm yêu thương và sự chia sẻ trong ngày lễ đặc biệt này. Nhận được những món quà Trung thu của người thân tặng mang lại niềm vui và hạnh phúc cho mọi người, tạo nên không khí đoàn viên và ấm áp trong gia đình và cộng đồng.
của đơn vị nhân dịp tết Trung thu năm 2025
- Ăn bánh Trung thu và các món ngon: Bánh trung thu và uống trà là hoạt động không thể thiếu trong những ngày này. Gia đình cùng nhau thưởng thức bánh trung thu, uống trà hoặc thưởng thức các món ăn ngon, chia sẻ khoảnh khắc ấm áp bên nhau. Dưới ánh trăng sáng mọi người cùng nhau ước nguyện những điều tốt đẹp nhất cho gia đình.
- Gửi lời chúc mừng tết Trung Thu: Rước đèn, múa lân, hát trống quân, ngắm trăng Rằm… tạo nên không khí sôi động và rực rỡ. Trong bầu không khí hân hoan chào đón tết Trung Thu, mọi người cũng không quên dành cho nhau những lời chúc, những phần quà đến người thân, gia đình cũng như bạn bè.
Thảo Nguyên
VKSND Khu vực 12 - Cần Thơ
