Thành phố Cần Thơ có địa bàn tiếp giáp với tỉnh Kiên Giang và tỉnh An Giang, là 02 tỉnh có vùng biên giới với các nước láng giềng nên tình trạng buôn lậu thuốc lá xảy ra nhiều. Các đối tượng sau khi nhập lậu đã vận chuyển thuốc lá qua địa bàn thành phố Cần Thơ để tiêu thụ, các cơ quan chức năng trên địa bàn thành phố Cần Thơ luôn có biện pháp tích cực đấu tranh, ngăn chặn tình trạng buôn lậu thuốc lá. Cho nên, khi vụ việc có dấu hiệu tội phạm thì kiên quyết xử lý nghiêm khắc, kịp thời đối với các đối tượng đã thực hiện hành vi buôn lậu thuốc lá. Việc nhập lậu thuốc lá đã gây thất thu cho ngân sách hàng năm, còn ảnh hưởng đến tình hình an ninh, trật tự tại địa phương, một số người lao động bị mất việc làm và ảnh hưởng nghiêm trọng tới sức khoẻ cộng đồng.
Công tác phòng chống buôn lậu thuốc lá còn có những hạn chế trước hết là việc thông tin, tuyên truyền chưa đi sâu thực tế vào đời sống nhân dân, chưa tạo được sự đồng thuận của nhân dân, nhu cầu sử dụng thuốc lá điếu của người dân còn cao. Ngoài ra, do trình độ hiểu biết và ý thức chấp hành pháp luật của một bộ phận người dân còn hạn chế, nên đã vô tình tiếp tay một số đối tượng thực hiện hành vi tàng trữ, vận chuyển, buôn bán thuốc lá nhập lậu như tình trạng người dân được các đối tượng buôn lậu thuê vận chuyển thuốc lá đi tiêu thụ, và các cơ sở kinh doanh, buôn bán nhỏ lẻ còn có giao dịch mua bán thuốc lá nhậu lậu.
Các đối tượng thực hiện hành vi buôn lậu bằng nhiều phương pháp, thủ đoạn khác nhau, sau khi vận chuyển hàng qua biên giới về nội địa thì chia nhỏ tang vật dưới 1.500 gói để vận chuyển nhằm tránh bị chịu tránh nhiệm hình sự hoặc thuê người khác vận chuyển để cung cấp cho các cơ sở kinh doanh và buôn bán nhỏ, khi bị lượng lực chức năng kiểm tra phát hiện thì bỏ trốn để lại tang vật.
Tuy nhiên, việc xử lý hình sự đối với các đối tượng buôn lậu thuốc lá cũng gặp không ít khó khăn do sự chồng chéo trong các quy định trong các văn bản quy phạm pháp luật như: Nghị định 43/2009/NĐ-CP đã đưa “thuốc lá điếu nhập lậu” vào danh mục hàng hóa, dịch vụ cấm kinh doanh, đồng thời, tại Điều 9 của Luật phòng, chống tác hại thuốc lá năm 2012 cũng quy định “mua bán, tàng trữ, vận chuyển thuốc lá nhập lậu” là những hành vi bị nghiêm cấm. Nhưng theo luật đầu tư năm 2014 không quy định cấm đầu tư, kinh doanh thuốc lá điếu nhập lậu, trong khi lại quy định sản xuất, kinh doanh thuốc lá điếu là ngành nghề đầu tư kinh doanh có điều kiện cho nên chủ yếu chỉ xử lý tội tàng trữ và vận chuyển hàng cấm.
Theo Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017 đã có những thay đổi không phù hợp với thực tế công tác chống buôn lậu thuốc lá trong tình hình hiện nay như quy định tại Điều 190 và Điều 191 Bộ luật Hình sự đã bỏ quy định về số lượng mặt hàng phạm pháp theo các tiêu chí: lớn, rất lớn, và đặc biệt lớn khi xác định tội danh và khung hình phạt theo Bộ luật Hình sự 1999. Đồng thời, Thông tư liên tịch số 36/2012/TTLT-BCT-BCA-BTP-BYT-TANDTC-VKSNDTC quy định đối với thuốc lá điếu nhập lậu, số lượng từ 1.500 bao đến dưới 4.500 bao được coi là số lượng lớn nên có thể bị xử lý hình sự. Tuy nhiên, tại Bộ luật Hình sự 2015, sửa đổi bổ sung năm 2017, lại có quy định hàng cấm bao gồm thuốc lá điếu nhập lậu muốn xử lý hình sự thì giá trị hàng phạm pháp tổi thiểu phải bằng 100 triệu đồng. Như vậy, để xử lý được hình sự các đối tượng buôn lậu thuốc lá thì số lượng và giá trị hàng lậu phạm pháp phải lớn gấp nhiều lần so với trước đây.
Thời gian tới công tác phòng chống buôn lậu thuốc lá cần đẩy mạnh công tác tuyền truyền sâu rộng trong quần chúng nhân dân về tác hại và hậu quả của việc buôn lậu thuốc lá. Đồng thời, vận động quần chúng nhân dân không tham gia, tiếp tay cho việc buôn lậu thuốc lá, cần có cơ chế để xử việc hút thuốc lá nơi công cộng, nhất là đối với cán bộ công chức. Tiếp tục vận động, tuyền truyền các tổ chức, cá nhân trong việc phát hiện, ngăn chặn, bắt giữ, cung cấp thông tin cho cơ quan chức năng chống buôn lậu thuốc lá.
Có biện pháp xử lý kịp thời, nghiêm khắc đối với các hành vi bao che, tiếp tay cho hoạt động buôn lậu, vận chuyển, tàng trữ, kinh doanh, mua bán thuốc lá nhập lậu. Kịp thời đưa ra xử lý nghiêm các vụ việc có liên quan, xử lý các hành vi kinh doanh thuốc lá ngoại nhập lậu trên thị trường nội địa.
