Theo nghiên cứu của Tổ chức Y tế Quốc tế (WHO) thì thuốc lá có các hóa chất xếp vào bậc nhất các chất gây ung thư. Theo thống kê trong khói thuốc lá có khoảng 4.000 chất hóa học, với hơn 40 chất được xếp vào loại gây ung thư như nicotine, carbon oxit, benzen, fomandehít, amoniac, axeton, asen, xyanua hydro... Những chất này có thể ảnh hưởng đến toàn bộ hệ thần kinh, mạch máu và nội tiết gây ra những bệnh tim mạch, giảm trí nhớ và các bệnh ung thư. Tác hại cũng xảy đến cho những người không hút thuốc xung quanh, phải hút thuốc thụ động, là hình thức hít khói thuốc từ không khí, mà không trực tiếp hút thuốc lá hoặc thuốc lào và cũng bị tác hại gián tiếp dẫn đến những nguy cơ về bệnh như ung thư phổi. Trong các chất này chỉ cần khối lượng nhỏ cũng có thể gây ung thư, không có hạn mức, nghĩa là hoàn toàn có hại cho mình và cho người khác, dù chỉ là một khối lượng nhỏ. Khói thuốc được coi là chất độc hại nhất trong môi trường cư trú. Khi hút thuốc, người hút thường thở ra hai luồng khói chính và phụ, và 20% khói thuốc bị hít vào trong luồng chính, 80 % còn lại được gọi là luồng phụ, nảy sinh khi kéo thuốc (giữa những lần hít vào) và khi tắt thuốc. Luồng khói chính nảy sinh tại 950°C và khói phụ 500°C, do đó luồng khói phụ tỏa ra nhiều chất độc hại hơn.
Thuốc lá chính là nguyên nhân hàng đầu gây ra căn bệnh ung thư phổi, đặc biệt là những người hút thuốc nhiều và trong thời gian dài. Theo thống kê thì tỷ lệ bệnh nhân ung thư phổi có hút thuốc lá chiếm hơn 90%.
Theo các nhà khoa học người nghiện thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư phổi cao gấp 20-40 lần so với người không hút thuốc. Do đó, chuyên gia khuyến cáo, những người hút thuốc lá hoặc thường xuyên phải tiếp xúc với khói thuốc nên đi khám sức khỏe để sớm phát hiện ung thư phổi.
Ngoài ra, thường xuyên hút thuốc lá còn làm đẩy nhanh quá trình lão hóa tự nhiên của làn da. Thuốc lá có thể khiến làn da của phụ nữ 40 tuổi trở nên nhăn nhúm, chảy xệ như làn da của một bà lão 70 tuổi. Làn da tổn thương do khói thuốc rất khó có thể lấy lại độ đàn hồi và mịn màng như trước, thậm chí thuốc lá còn khiến các bệnh về da như ung thư da trở nên trầm trọng hơn. Trong thuốc lá có loại hóa chất độc hại có thể phá vỡ cấu trúc collagen và elastin gây ra nếp nhăn. Thêm vào đó, việc tiếp xúc với nhiệt từ thuốc lá và cử động cơ mặt trong khi hút cũng làm tăng nếp nhăn. Bên cạnh đó hút thuốc cũng khiến lượng collagen bị suy giảm và máu không thể đi nuôi da dẫn đến khô xạm da. Ngoài ra, các tác động cơ học của việc hút thuốc như mím môi và nheo mắt qua thời gian sẽ tạo nếp nhăn quanh miệng và mắt. Làn da của người hút thuốc lá cũng có xu hướng mỏng đi dần đồng thời xuống cấp nhanh chóng.
Việc hút một điếu thuốc đồng nghĩa với việc người hút thuốc lá đã tiến thêm hai bước tới căn bệnh thoái hóa điểm vàng, căn bệnh về mắt phá hủy thị lực trung tâm. Ngoài ra, người hút thuốc lá cũng sẽ có nguy cơ mắc bệnh đục thủy tinh thể, là nguyên nhân khiến thị lực yếu hơn gấp 3 lần những người không hút thuốc.
Phụ nữ hút thuốc lá sẽ làm gia tăng nguy cơ mắc bệnh ung thư cổ tử cung. Nam giới hút thuốc lá sẽ có nguy cơ mắc chứng rối loạn chức năng cương dương và dễ mắc bệnh ung thư tinh hoàn hơn người không hút thuốc lá.
Người có thói quen hút thuốc lá có nguy cơ đột quỵ tăng gấp ba lần so với người không hút thuốc lá. Bên cạnh đó, người hút thuốc lá cũng có nguy cơ mắc bệnh cao huyết áp, làm tiền đề cho chứng phình động mạch chủ, tình trạng thành mạch máu trong não bị vỡ. Đây chính là nguyên nhân dẫn đến rò rỉ máu khiến máu tràn vào các mô lân cận.
Thuốc lá và các chế phẩm từ thuốc lá gây tác động lên các liên kết giữa xương và mô mềm trong răng. Thuốc lá làm biến đổi chức năng thông thường của các tế bào mô lợi. Sự ảnh hưởng này khiến người hút thuốc lá dễ bị nhiễm trùng hơn, lượng máu chảy đến phần nướu cũng giảm sút. Có khoảng 90% số người bị ung thư miệng, môi, lưỡi và cổ họng do hút thuốc và rủi ro mắc bệnh tăng tỷ lệ thuận với mức độ hút hoặc nhai thuốc. Người hút thuốc lá có nguy cơ mắc ung thư cao gấp 6 lần so với người không hút.
Hút thuốc lá là nguyên nhân chính gây nên các bệnh về tim mạch. Các chất độc hại có trong thuốc lá làm động mạch cứng và hẹp lại, từ đó khiến máu trở nên đặc hơn và xuất hiện các cục máu đông trong động mạch.
Vì vậy, những ai đã và đang hoặc có ý định hút thuốc lá cần tìm hiểu kỹ hơn về các tác hại của thuốc lá để hạn chế hoặc từ bỏ thói quen hút thuốc lá, tránh những tác hại không lường đối với sức khỏe của chính mình và đối với những người xung quanh.