Bác Hồ là tấm gương sáng cho nhiều thế hệ học tập và noi theo. Tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đã trở thành tấm gương cho nhiều thế hệ đương thời và sáng soi trong sự nghiệp cách mạng của dân tộc Việt Nam. Học tập và làm theo Bác là nhiệm vụ hết sức quan trọng, không thể thiếu đối với cán bộ đảng viên trong tu dưỡng, rèn luyện, cống hiến và phụng sự đất nước.

Trong bối cảnh hiện nay, việc xây dựng và duy trì một phong cách, tác phong công tác chuẩn mực là vô cùng quan trọng đối với mỗi đảng viên, đặc biệt là những người giữ vị trí lãnh đạo, đứng đầu cơ quan, đơn vị tại Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ. Vị trí này không chỉ đòi hỏi sự am hiểu sâu sắc về pháp luật mà còn yêu cầu một phẩm chất đạo đức, một tác phong làm việc mẫu mực. Phong cách và tác phong công tác không chỉ thể hiện bản lĩnh cá nhân mà còn là thước đo uy tín của tổ chức. Tại Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ, việc xây dựng phong cách này theo tư tưởng, đạo đức và phong cách của Chủ tịch Hồ Chí Minh là nhiệm vụ then chốt, góp phần nâng cao hiệu quả công tác và củng cố niềm tin trong nhân dân, xây dựng đơn vị trong sạch vững mạnh.

Theo tư tưởng của Chủ tịch Hồ Chí Minh, một cán bộ, đảng viên, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan, đơn vị, cần phải có một phong cách và tác phong công tác mẫu mực, thể hiện qua các phong cách chính sau:

1. Phong cách dân chủ, quần chúng

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, phong cách dân chủ hay “cách làm việc dân chủ” là phong cách hàng đầu mà người cán bộ, đảng viên cần phải có. Người chỉ rõ: Đảng ta thực hiện nguyên tắc “tập trung dân chủ” và “Chế độ ta là chế độ dân chủ, tư tưởng phải được tự do”. Vì thế, người cán bộ, đảng viên phải tạo ra được không khí dân chủ thực sự trong nội bộ bằng cách lắng nghe và khơi gợi cho cán bộ, đảng viên, quần chúng, cấp dưới nói hết quan điểm, ý kiến của mình. Có như vậy thì cấp dưới và quần chúng mới hăng hái tạo ra sáng kiến, “học hỏi sáng kiến của quần chúng để lãnh đạo quần chúng”. Phong cách dân chủ của người cán bộ không chỉ khơi nguồn sáng tạo, phát huy tinh thần cống hiến của cấp dưới mà còn làm cho tổ chức, cơ quan, đoàn thể quần chúng thêm gắn bó.

Phong cách dân chủ còn yêu cầu người cán bộ, đảng viên phải sâu sát với quần chúng, chú ý tìm hiểu tâm tư nguyện vọng của quần chúng, quan tâm và chú ý lắng nghe ý kiến và giải quyết những kiến nghị chính đáng của quần chúng, sẵn sàng tiếp thu phê bình của quần chúng và sửa chữa khuyết điểm của mình. Trong môi trường làm việc của Viện kiểm sát nhân dân, việc lắng nghe ý kiến đồng nghiệp là vô cùng cần thiết. Người đứng đầu cơ quan, đơnvị cần tạo không khí cởi mở, khuyến khích mọi người đóng góp ý kiến để đưa ra những quyết định công tâm, thấu đáo nhất. Mọi việc đều phải được thảo luận công khai, trừ những vấn đề thuộc bí mật công tác.

Phong cách quần chúng theo Hồ Chí Minh là phải biết cách tổ chức phong trào phù hợp với trình độ, năng lực thực tế của quần chúng, không chủ quan, duy ý chí, áp đặt thực tiễn theo ý mình. Theo Người, “nếu cứ làm theo ý muốn, theo tư tưởng, theo chủ quan của mình, rồi đem cột vào cho quần chúng, thì khác nào “khoét chân cho vừa giầy” … Ai cũng đóng giầy theo chân. Không ai đóng chân theo giầy”. Người khẳng định: “cách làm việc, cách tổ chức, nói chuyện, tuyên truyền, khẩu hiệu, viết báo, … của chúng ta, đều phải lấy câu này làm khuôn phép: “Từ trong quần chúng ra. Về sâu trong quần chúng””, “dựa vào lực lượng quần chúng”.

Phong cách quần chúng của cán bộ, đảng viên thể hiện rõ trong các thói quen sinh hoạt hằng ngày. Người cán bộ phải giản dị, hòa đồng với quần chúng, không cho phép mình hưởng điều gì có tính chất “đặc quyền, đặc lợi”. Người cảnh tỉnh những suy nghĩ lệch lạc trong cán bộ, rằng “phải ăn mặc bảnh mới giữ được oai tín, giữ được thể diện”. Khi người cán bộ thấm nhuần tác phong quần chúng, họ sẽ được quần chúng nhân dân yêu thương, tin cậy, ủng hộ và khi đó, việc gì họ làm cũng thành công.

Theo tư tưởng Hồ Chí Minh, một người cán bộ, đảng viên, đặc biệt là cán bộ Kiểm sát phải luôn thể hiện phong cách dân chủ, quần chúng. Phong cách này không chỉ thể hiện qua lời nói mà còn phải thể hiện qua hành động cụ thể. Bác Hồ đã từng dạy "cán bộ là đầy tớ của nhân dân". Áp dụng vào công tác kiểm sát, mỗi cán bộ, đảng viên cần phải gần gũi với nhân dân, lắng nghe và thấu hiểu những bức xúc, kiến nghị của nhân dân. Điều này không chỉ giúp giải quyết công việc hiệu quả mà còn xây dựng hình ảnh người cán bộ Kiểm sát thân thiện, trách nhiệm trong mắt người dân. Phong cách dân chủ, quần chúng của đảng viên Viện kiểm sát nhân dân thể hiện ở việc họ luôn đặt lợi ích của nhân dân lên trên hết, không hách dịch, cửa quyền. Để thực sự là “công bộc của dân”, người cán bộ Kiểm sát phải rèn luyện bản thân để sống liêm khiết, không tham nhũng, lãng phí, không lợi dụng chức vụ để làm việc sai trái, gây tổn hại đến lợi ích của nhân dân.

Phong cách dân chủ, quần chúng theo tư tưởng Hồ Chí Minh là kim chỉ nam cho mọi hoạt động của cán bộ, đảng viên Viện kiểm sát nhân dân, đảm bảo là cơ quan bảo vệ pháp luật, bảo vệ công lý và phục vụ nhân dân.

2. Phong cách khoa học

Phong cách làm việc khoa học đòi hỏi khi xem xét và quyết định mọi việc đều phải điều tra, nghiên cứu, phân tích toàn diện, phải tôn trọng quy trình ra quyết định, tranh thủ lấy ý kiến của tập thể lãnh đạo và quần chúng. Người chỉ rõ: “Gặp mỗi vấn đề, ta phải đặt câu hỏi: Vì sao có vấn đề này? Xử trí như thế này, kết quả sẽ ra sao? Phải suy tính kỹ lưỡng. Chớ hấp tấp, chớ làm bừa, chớ làm liều. Chớ gặp sao làm vậy”. Việc gì cũng phải điều tra rõ ràng, cẩn thận rồi mới quyết định và thực hiện đến nơi, đến chốn.

Phong cách làm việc khoa học của Chủ tịch Hồ Chí Minh là làm việc phải có mục đích và kế hoạch rõ ràng, thiết thực. Muốn có kế hoạch khoa học thì người cán bộ phải “Việc chính, việc gấp thì làm trước. Không nên luộm thuộm, không có kế hoạch, gặp việc nào, làm việc ấy”. Hết sức tránh chuyện vạch ra “chương trình công tác thì quá rộng rãi mà kém thiết thực” và căn bệnh “đánh trống bỏ dùi” gây lãng phí tiền của, nhân lực và thời gian của nhân dân.

Phong cách làm việc khoa học yêu cầu người cán bộ giải quyết công việc trên cơ sở dữ liệu khách quan, dựa trên nền tảng thực tế để lựa chọn ra phương án khả thi nhất và phương án ấy phải đặt trong tổng thể chiến lược lâu dài. Không được rơi vào “Bệnh cận thị - Không trông xa thấy rộng. Những vấn đề to tát thì không nghĩ đến mà chỉ chăm chú những việc tỉ mỉ”. Người cán bộ không được vì cái lợi nhỏ trước mắt mà làm tổn hại đến lợi ích to lớn, lâu dài. Tầm nhìn - đó chính là phẩm chất của người có tư duy khoa học và có cách làm việc khoa học.

Theo tư tưởng của Bác, phong cách làm việc của người cán bộ Kiểm sát phải luôn hướng đến sự khoa học, logic và gắn liền với thực tiễn. Nhất là người đứng đầu. Người đứng đầu cơ quan, đơn vị cần phải có cái nhìn toàn diện, khách quan, thận trọng khi giải quyết các vấn đề, tránh chủ quan, phiến diện. Phải có cách đánh giá đúng người, đúng việc, sắp xếp công việc cho hợp lý. Mọi quyết định đưa ra phải dựa trên sự thật khách quan, trên cơ sở pháp luật và thực tiễn công tác kiểm sát. Tinh thần tự phê bình và phê bình cần được đề cao, xem đây là một công cụ để mỗi cán bộ, đảng viên nhìn nhận và sửa chữa sai sót của bản thân. Cán bộ lãnh đạo làm việc khoa học, chặt chẽ thì cấp dưới không thể “qua mặt”. Trong công tác kiểm sát sự khách quan, thận trọng là tối cần thiết để tránh oan sai, bỏ lọt tội phạm hoặc sai sót trong áp dụng pháp luật.

3. Phong cách nêu gương

Theo Chủ tịch Hồ Chí Minh, mỗi cán bộ, đảng viên đều phải làm gương trong mọi công việc, từ nhỏ đến lớn, thể hiện thường xuyên về mọi mặt; phải cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư, nói phải đi đôi với làm. Người yêu cầu tất cả cán bộ, đảng viên đều phải nêu gương về đạo đức. Trước hết, mình phải tự làm gương, cán bộ “gắng làm gương trong anh em, và khi đi công tác, gắng làm gương cho dân”.

Về vai trò nêu gương, Người nhắc nhở cán bộ, đảng viên: “Trước mặt quần chúng, không phải ta cứ viết lên trán chữ “cộng sản” mà ta được họ yêu mến. Quần chúng chỉ quý mến những người có tư cách, đạo đức. Muốn hướng dẫn nhân dân, mình phải làm mực thước cho người ta bắt chước”. Tự mình phải chính trước mới giúp người khác chính. Mình không chính, mà muốn người khác chính là vô lý.

Trong tư tưởng Hồ Chí Minh, cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư là phẩm chất đạo đức cách mạng chủ yếu, là nhân cách của con người, là nội dung cơ bản không thể thiếu trong phong cách làm việc và nhân cách của người lãnh đạo, quản lý. Trong bản Di chúc thiêng liêng, Người căn dặn tất cả các cán bộ, đảng viên “Mỗi đảng viên và cán bộ phải thật sự thấm nhuần đạo đức cách mạng, thật sự cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư”. Kẻ thù của lòng chí công vô tư chính là chủ nghĩa cá nhân, chỉ thấy lợi ích riêng của mình, không thấy lợi ích chung của tập thể. Phải khắc phục chủ nghĩa cá nhân có trong mỗi cán bộ, đảng viên thì mới có thể có phong cách làm việc cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.

Chủ tịch Hồ Chí Minh cho rằng, muốn nêu gương được thì nói phải đi đôi với làm. Nói đi đôi với làm không chỉ là một chuẩn mực trong đạo đức truyền thống mà còn là chuẩn mực đạo đức công vụ tối thiểu. Với cán bộ, đảng viên, sự thống nhất chặt chẽ giữa nói và làm, giữa đạo đức và nêu gương đạo đức cần đạt tới sự nhất quán trong công việc và trong đời sống riêng, giữa đạo đức người lãnh đạo và đạo đức đời thường. Địa vị càng cao, uy tín càng lớn, càng phải ra sức hoàn thiện về đạo đức, thống nhất giữa nói và làm. Người đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên phải làm kiểu mẫu trong công tác và lối sống, trong mọi lúc, mọi nơi, nói phải đi đôi với làm để quần chúng noi theo.

Trong các nội dung nêu gương, cán bộ, đảng viên phải luôn luôn nêu gương về tinh thần phục vụ nhân dân. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhấn mạnh trách nhiệm phục vụ nhân dân từ một triết lý sâu xa rằng, cơm chúng ta ăn, áo chúng ta mặc đều do mồ hôi, nước mắt của dân mà ra, nên chúng ta phải đền bù xứng đáng cho dân. Vì vậy mà cán bộ, đảng viên phải xông xáo, nhiệt tình, sâu sát nhân dân, gương mẫu và dám chịu trách nhiệm trước dân cả về lời nói và việc làm.

Đối với cán bộ, đảng viên ngành Kiểm sát nhân dân, phong cách nêu gương không chỉ là đạo đức mà còn là trách nhiệm chính trị gắn liền với việc thực hiện lời dạy của Bác Hồ: "Công minh, chính trực, khách quan, thận trọng, khiêm tốn". Phong cách nêu gương thể hiện ở lập trường chính trị vững vàng, ý chí quyết tâm, tinh thần trách nhiệm cao, và lòng phụng sự Tổ quốc, phục vụ nhân dân; Gương mẫu thực hiện cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư, kiên quyết đấu tranh chống tham nhũng, lãng phí, quan liêu, và các biểu hiện tiêu cực khác; Thể hiện ở tác phong làm việc khoa học, không ngừng học tập, trau dồi kiến thức để nâng cao năng lực hoàn thành nhiệm vụ. Người đứng đầu cần phải là tấm gương sáng trong việc chấp hành kỷ luật, nguyên tắc làm việc và quy định của ngành. Từ tác phong ăn mặc, giờ giấc đến thái độ làm việc, tất cả đều phải chuẩn mực để cấp dưới noi theo. Đặc biệt là luôn giữ tính ngay thẳng, trung thực, khách quan trong mọi hoạt động tố tụng. Tuyệt đối không để tình cảm cá nhân, lợi ích nhóm hoặc sự tác động bên ngoài làm sai lệch bản chất vụ việc; đảm bảo sự công bằng, sáng suốt khi thực hành quyền công tố và kiểm sát hoạt động tư pháp, không thiên vị, không mờ ám, dựa trên căn cứ pháp luật và sự thật. Chấp hành nghiêm chỉnh nội quy, quy chế ngành, kỷ luật phát ngôn và giữ bí mật nhà nước, thể hiện tinh thần trách nhiệm cao nhất đối với từng hồ sơ, từng quyết định. Gương mẫu trong việc tự trau dồi kiến thức, cập nhật luật mới, học hỏi kinh nghiệm để đáp ứng yêu cầu cải cách tư pháp. Gương mẫu trong tác phong làm việc khoa học, nghiên cứu hồ sơ kỹ lưỡng, suy xét thấu đáo trước khi đưa ra quyết định, làm gương về sự cẩn trọng để chống lại tư duy hấp tấp, làm liều. Người lãnh đạo, đứng đầu phải là người đi đầu, làm trước, dám làm, dám chịu trách nhiệm, là tấm gương sáng để cấp dưới noi theo trong công việc và cuộc sống.

Bằng việc kiên trì thực hiện và thấm nhuần những tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác, mỗi cán bộ, đảng viên tại Viện kiểm sát nhân dân thành phố Cần Thơ, đặc biệt là người đứng đầu cơ quan, đơn vị, sẽ không ngừng hoàn thiện bản thân, nâng cao hiệu quả công tác, đóng góp tích cực vào sự nghiệp xây dựng một ngành Kiểm sát nhân dân trong sạch, vững mạnh và một xã hội công bằng, văn minh. Mục đích cuối cùng của học tập theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Bác là xây dựng đội ngũ cán bộ Kiểm sát "Vững về chính trị, giỏi về nghiệp vụ, tinh thông về pháp luật, công tâm và bản lĩnh, kỷ cương và trách nhiệm", qua đó góp phần củng cố niềm tin của nhân dân vào nền tư pháp xã hội chủ nghĩa.

Phạm Hương
Văn phòng VKSND TP. Cần Thơ