Tha tù trước thời hạn có điều kiện là một chế định mới, chuyển từ hình thức chấp hành án tại các cơ sở giam giữ sang chấp hành tại cộng đồng, lần đầu các cơ quan tư pháp triển khai thực hiện. Do đó, để thực hiện tốt công tác kiểm sát tha tù trước thời hạn có điều kiện, VKSND tối cao đã ban hành văn bản hướng dẫn, yêu cầu VKSND các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương; VKS quân sự các cấp thực hiện một số nội dung cụ thể sau:
- Tổ chức quán triệt, nắm chắc các quy định về tha tù trước thời hạn có điều kiện tới cán bộ, kiểm sát viên trong đơn vị. Bố trí Kiểm sát viên thực hiện công tác kiểm sát việc rà soát, lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện đảm bảo đúng điều kiện, tiêu chuẩn, trình tự và thủ tục theo quy định.
- Kiểm sát chặt chẽ việc tổ chức tiếp nhận, quản lý giám sát giáo dục người được tha tù trước thời hạn có điều kiện bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định về quyền và nghĩa vụ của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện. Kiểm sát hồ sơ người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vi phạm nghĩa vụ, hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện.
- Kiểm sát hồ sơ rút ngắn thời gian thử thách, mức rút ngắn thời gian thửthách thực hiện đúng quy định của pháp luật. Hồ sơ giải quyết khi người tha tù trước thời hạn chết, thủ tục khi người được tha tù trước thời hạn chấp hành xong thời gian thử thách.
- Thời điểm xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện hàng năm, mỗi năm 3 đợt, cụ thể: Vào dịp 30/4 hàng năm (việc lập hồ sơ xét, đề nghị và thẩm định phải hoàn thành trước 15/4); Thời điểm xét tha dịp 2/9 hàng năm, (việc lập hồ sơ xét, đề nghị và thẩm định phải hoàn thành trước 15/8); Thời điểm xét tha dịp Tết Nguyên Đán hàng năm (việc lập hồ sơ xét, đề nghị và thẩm định phải hoàn thành trước 31/12). Việc lập hồ sơ đề nghị xét rút ngắn thời gian thử thách mỗi năm 3 đợt cùng thời điểm lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện.
- Khi tiến hành kiểm sát việc tha tù trước thời hạn có điều kiện phải đảm bảo điều kiện quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP ngày 24/4/2018. Nếu phát hiện những phạm nhân đủ điều kiện tha tù trước hạn nhưng không được trại giam, trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện đề nghị thì ban hành văn bản kiến nghị yêu cầu các cơ quan trên lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện. Hồ sơ đề nghị thực hiện đúng quy định tại Điều 4 Thông tư liên tịch số 04/2018/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC ngày 09/02/2018 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
- Viện kiểm sát cấp tỉnh hướng dẫn, chỉ đạo Viện kiểm sát cấp huyện phối hợp chặt chẽ với Cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện nơi người được tha tù trước hạn có điều kiện về cư trú. Nếu phát hiện người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 66 Bộ luật Hình sự (cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính 02 lần trở lên trong thời gian thử thách) thì kiểm sát việc lập hồ sơ, danh sách đề nghị hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Đối với các trường hợp xem xét rút ngắn thời gian thử thách cho người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, yêu cầu có sự chỉ đạo theo dõi, quản lý, giám sát chặt chẽ để thực hiện chức năng kiểm sát theo quy định. Nếu phát hiện người được tha tù trước thời hạn có điều kiện rút ngắn thời gian thử thách nhưng không được cơ quan có thẩm quyền đề nghị thì kiến nghị cơ quan đó lập hồ sơ đề nghị rút ngắn thời gian thử thách cho họ.
Qua các đợt kiểm sát xét tha tù trước thời hạn có điều kiện, kiểm sát rút ngắn thời gian thử thách VKS các tỉnh, thành phố cập nhật, theo dõi và tổng hợp đầy đủ báo cáo về Viện kiểm sát nhân dân tối cao (Vụ 8) theo quy định.
- Tổ chức quán triệt, nắm chắc các quy định về tha tù trước thời hạn có điều kiện tới cán bộ, kiểm sát viên trong đơn vị. Bố trí Kiểm sát viên thực hiện công tác kiểm sát việc rà soát, lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện đảm bảo đúng điều kiện, tiêu chuẩn, trình tự và thủ tục theo quy định.
- Kiểm sát chặt chẽ việc tổ chức tiếp nhận, quản lý giám sát giáo dục người được tha tù trước thời hạn có điều kiện bảo đảm thực hiện nghiêm các quy định về quyền và nghĩa vụ của người được tha tù trước thời hạn có điều kiện. Kiểm sát hồ sơ người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vi phạm nghĩa vụ, hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện.
- Kiểm sát hồ sơ rút ngắn thời gian thử thách, mức rút ngắn thời gian thửthách thực hiện đúng quy định của pháp luật. Hồ sơ giải quyết khi người tha tù trước thời hạn chết, thủ tục khi người được tha tù trước thời hạn chấp hành xong thời gian thử thách.
- Thời điểm xét tha tù trước thời hạn có điều kiện được thực hiện hàng năm, mỗi năm 3 đợt, cụ thể: Vào dịp 30/4 hàng năm (việc lập hồ sơ xét, đề nghị và thẩm định phải hoàn thành trước 15/4); Thời điểm xét tha dịp 2/9 hàng năm, (việc lập hồ sơ xét, đề nghị và thẩm định phải hoàn thành trước 15/8); Thời điểm xét tha dịp Tết Nguyên Đán hàng năm (việc lập hồ sơ xét, đề nghị và thẩm định phải hoàn thành trước 31/12). Việc lập hồ sơ đề nghị xét rút ngắn thời gian thử thách mỗi năm 3 đợt cùng thời điểm lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện.
- Khi tiến hành kiểm sát việc tha tù trước thời hạn có điều kiện phải đảm bảo điều kiện quy định tại Điều 2 Nghị quyết số 01/2018/NQ-HĐTP ngày 24/4/2018. Nếu phát hiện những phạm nhân đủ điều kiện tha tù trước hạn nhưng không được trại giam, trại tạm giam, Cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện đề nghị thì ban hành văn bản kiến nghị yêu cầu các cơ quan trên lập hồ sơ đề nghị tha tù trước thời hạn có điều kiện. Hồ sơ đề nghị thực hiện đúng quy định tại Điều 4 Thông tư liên tịch số 04/2018/TTLT-BCA-BQP-TANDTC-VKSNDTC ngày 09/02/2018 của Bộ Công an, Bộ Quốc phòng, Tòa án nhân dân tối cao, Viện kiểm sát nhân dân tối cao.
- Viện kiểm sát cấp tỉnh hướng dẫn, chỉ đạo Viện kiểm sát cấp huyện phối hợp chặt chẽ với Cơ quan thi hành án hình sự cấp huyện nơi người được tha tù trước hạn có điều kiện về cư trú. Nếu phát hiện người được tha tù trước thời hạn có điều kiện vi phạm quy định tại khoản 4 Điều 66 Bộ luật Hình sự (cố ý vi phạm nghĩa vụ 02 lần trở lên hoặc bị xử phạt vi phạm hành chính 02 lần trở lên trong thời gian thử thách) thì kiểm sát việc lập hồ sơ, danh sách đề nghị hủy quyết định tha tù trước thời hạn có điều kiện.
Đối với các trường hợp xem xét rút ngắn thời gian thử thách cho người được tha tù trước thời hạn có điều kiện, yêu cầu có sự chỉ đạo theo dõi, quản lý, giám sát chặt chẽ để thực hiện chức năng kiểm sát theo quy định. Nếu phát hiện người được tha tù trước thời hạn có điều kiện rút ngắn thời gian thử thách nhưng không được cơ quan có thẩm quyền đề nghị thì kiến nghị cơ quan đó lập hồ sơ đề nghị rút ngắn thời gian thử thách cho họ.
Qua các đợt kiểm sát xét tha tù trước thời hạn có điều kiện, kiểm sát rút ngắn thời gian thử thách VKS các tỉnh, thành phố cập nhật, theo dõi và tổng hợp đầy đủ báo cáo về Viện kiểm sát nhân dân tối cao (Vụ 8) theo quy định.
