Năm 2016 Công tác kiểm sát thi hành án dân sự của Viện kiểm sát nhân dân quận Ô Môn đã đạt được nhiều kết quả khả quan. Các chỉ tiêu của năm đều đạt, riêng về kiến nghị, kháng nghị và kiểm sát trực tiếp đều vượt so với các năm trước. Thông qua công tác kiểm sát trực tiếp, Viện kiểm sát nhân dân quận Ô Môn đã phát hiện nhiều vi phạm của Cơ quan thi hành án trong quá trình thi hành các Bản án, Quyết định của Tòa án và đã kịp thời kháng nghị, kiến nghị yêu cầu khắc phục. Để kiểm tra việc khắc phục các vi phạm của Cơ quan thi hành án, ngày 20/02/2017, Viện kiểm sát nhân dân quận Ô Môn trực tiếp kiểm sát thực hiện các kiến nghị, kháng nghị và tình hình chấp hành pháp luật tại Chi cục thi hành án dân sự quận Ô Môn từ ngày 28/02/2017 đến ngày 03/03/2017.
Kiểm sát hồ sơ tại Chi cục thi hành án dân sự quận Ô Môn
Kết quả kiểm tra, phát hiện một số các vi phạm mà Cơ quan thi hành án vẫn chưa khắc phục triệt để, các vi phạm chủ yếu như: chưa hoạt động thi hành án; một số Bản án, quyết định của Tòa án mà Cơ quan thi hành án đã thụ lý nhưng vẫn chưa ra quyết định thi hành án; ra quyết định thi hành án không đúng nội dung của bản án; án có điều kiện thi hành nhưng xác định án không có điều kiện và xếp loại vào án không có điều kiện thi hành; chưa kịp thời tiêu hủy vật chứng theo quy định của pháp luật; không có biên lai thu tiền thi hành án; không thu thập các giấy tờ chứng minh quyền sở hữu về tài sản để thi hành án.
Như vậy, Cơ quan thi hành án đã khắc phục tốt phần lớn các vi phạm đã kiến nghị, kháng nghị. Tuy nhiên vẫn còn một số ít các vi phạm đã kiến nghị chưa khắc phục triệt để. Để công tác thi hành án dân sự được thực hiện tốt hơn, tác giả xin đề xuất một số giải pháp như sau:
Thứ nhất, nhận thấy đối với việc thi hành án chưa tiến hành hoạt động thi hành án, đây là vụ việc cũ, trước đây đã phân công cho Chấp hành viên thi hành. Khi thực hiện việc luân chuyển cán bộ, đơn vị đã phân công cho Chấp hành viên mới nên về nguyên nhân là do Chấp hành viên chưa quân tâm đúng mức đến việc này nên dẫn đến việc vi phạm trên. Vì vậy, Chấp hành viên phải có trách nhiệm đối với các việc THADS được phân công lại để có tác động xác minh, tiến hành các hoạt động thi hành đúng quy định.
Thứ hai, theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 44a Luật thi hành án dân sự năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2014 về căn cứ xác định việc chưa có điều kiện thi hành án như sau “Người phải thi hành án không có thu nhập hoặc có thu nhập chỉ bảo đảm cuộc sống tối thiểu cho người phải thi hành án, người mà họ có trách nhiệm nuôi dưỡng và không có tài sản để thi hành án hoặc có tài sản nhưng giá trị tài sản chỉ đủ để thanh toán chi phí cưỡng chế thi hành án hoặc tài sản theo quy định của pháp luật không được kê biên, xử lý để thi hành án;”. Trường hợp trên, theo biên bản xác minh ghi nhận, người phải thi hành án sống cùng cha mẹ, có công việc ổn định, thu nhập 6.000.000đ/01 tháng nhưng không thi hành nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên. Viện kiểm sát đã phát hiện từ tháng 09/2016 và yêu cầu Cơ quan THA dân sự khắc phục nhưng đến ngày kiểm tra vẫn chưa thực hiện làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bên được thi hành án. Vì vậy, Cơ quan THADS cần xem xét kỹ về điều kiện THA trước khi có quyết định xác định án chưa có điều kiện thi hành để tránh xác định sai về án có điều kiện thành chưa có điều kiện.
Thứ ba, đối với công tác kiểm sát thi hành án, ngoài việc tăng cường kiểm sát trực tiếp, Viện kiểm sát cần tiếp tục tiến hành xác minh lý do xác định những việc chưa có điều kiện thi hành, đình chỉ, hoãn, tạm đình chỉ thi hành án đúng quy định của pháp luật không? Và kịp thời yêu cầu khắc phục vi phạm (nếu có) để tránh gây thiệt hại cho đương sự.
Thứ nhất, nhận thấy đối với việc thi hành án chưa tiến hành hoạt động thi hành án, đây là vụ việc cũ, trước đây đã phân công cho Chấp hành viên thi hành. Khi thực hiện việc luân chuyển cán bộ, đơn vị đã phân công cho Chấp hành viên mới nên về nguyên nhân là do Chấp hành viên chưa quân tâm đúng mức đến việc này nên dẫn đến việc vi phạm trên. Vì vậy, Chấp hành viên phải có trách nhiệm đối với các việc THADS được phân công lại để có tác động xác minh, tiến hành các hoạt động thi hành đúng quy định.
Thứ hai, theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều 44a Luật thi hành án dân sự năm 2008, sửa đổi bổ sung năm 2014 về căn cứ xác định việc chưa có điều kiện thi hành án như sau “Người phải thi hành án không có thu nhập hoặc có thu nhập chỉ bảo đảm cuộc sống tối thiểu cho người phải thi hành án, người mà họ có trách nhiệm nuôi dưỡng và không có tài sản để thi hành án hoặc có tài sản nhưng giá trị tài sản chỉ đủ để thanh toán chi phí cưỡng chế thi hành án hoặc tài sản theo quy định của pháp luật không được kê biên, xử lý để thi hành án;”. Trường hợp trên, theo biên bản xác minh ghi nhận, người phải thi hành án sống cùng cha mẹ, có công việc ổn định, thu nhập 6.000.000đ/01 tháng nhưng không thi hành nghĩa vụ cấp dưỡng cho con chưa thành niên. Viện kiểm sát đã phát hiện từ tháng 09/2016 và yêu cầu Cơ quan THA dân sự khắc phục nhưng đến ngày kiểm tra vẫn chưa thực hiện làm ảnh hưởng đến quyền lợi của bên được thi hành án. Vì vậy, Cơ quan THADS cần xem xét kỹ về điều kiện THA trước khi có quyết định xác định án chưa có điều kiện thi hành để tránh xác định sai về án có điều kiện thành chưa có điều kiện.
Thứ ba, đối với công tác kiểm sát thi hành án, ngoài việc tăng cường kiểm sát trực tiếp, Viện kiểm sát cần tiếp tục tiến hành xác minh lý do xác định những việc chưa có điều kiện thi hành, đình chỉ, hoãn, tạm đình chỉ thi hành án đúng quy định của pháp luật không? Và kịp thời yêu cầu khắc phục vi phạm (nếu có) để tránh gây thiệt hại cho đương sự.
