Điều 171 Bộ luật Tố tụng Hình sự năm 2015 quy định:
“Ủy thác điều tra:
1. Khi cần thiết, Cơ quan điều tra ủy thác cho Cơ quan điều tra khác tiến hành một số hoạt động điều tra. Quyết định ủy thác điều tra phải ghi rõ yêu cầu và gửi cho Cơ quan điều tra được ủy thác, Viện kiểm sát cùng cấp với Cơ quan điều tra được ủy thác.
2. Cơ quan điều tra được ủy thác phải thực hiện đầy đủ những việc được ủy thác trong thời hạn mà Cơ quan điều tra ủy thác yêu cầu và chịu trách nhiệm trước pháp luật về kết quả thực hiện ủy thác điều tra. Trường hợp không thực hiện được việc ủy thác thì phải có ngay văn bản nêu rõ lý do gửi Cơ quan điều tra đã ủy thác.
3. Viện kiểm sát cùng cấp với Cơ quan điều tra được ủy thác có trách nhiệm thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tiến hành hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra được ủy thác và phải chuyển ngay kết quả thực hành quyền công tố và kiểm sát việc ủy thác điều tra cho Viện kiểm sát đã ủy thác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra.”
Trong quá trình điều tra, do điều kiện địa lý xa, địa bàn tiến hành điều tra, xác minh không thông thuộc, do đối tượng cần điều tra, xác minh, áp dụng biện pháp ngăn chặn thuộc diện quản lý đặc biệt (ví dụ: Cơ quan điều tra của Công an nhân dân đang điều tra xác minh vụ án có đối tượng phạm tội hiện là quân nhân trong lực lượng Quân đội)... và xét thấy Cơ quan điều tra khác có thể tiến hành hoạt động điều tra đạt hiệu quả cao, nhanh chóng, chính xác hơn đồng thời giảm chi phí hoạt động điều tra thì Cơ quan điều tra ủy thác cho Cơ quan điều tra khác tiến hành một số hoạt động tố tụng. Quy định về ủy thác điều tra giúp phát huy được mối quan hệ giữa các Cơ quan điều tra với nhau trong công tác đấu tranh phòng chống tội phạm, giữ vững ổn định an ninh trật tự xã hội.
Ủy thác điều tra chỉ được thực hiện giữa các Cơ quan điều tra với nhau, Cơ quan tiến hành một số hoạt động điều tra không được áp dụng biện pháp ủy thác điều tra.
Các nội dung ủy thác phải ghi rõ trong Quyết định ủy thác và gửi cho Cơ quan điều tra được ủy thác. Cơ quan điều tra được ủy thác phải thực hiện đầy đủ các nội dung ủy thác trong thời hạn, nếu không thực hiện được từng phần hay toàn bộ theo thời gian yêu cầu thì phải thông báo ngay bằng văn bản nêu rõ lý do gửi Cơ quan điều tra đã ủy thác. Cơ quan điều tra được ủy thác gửi kết quả thực hiện ủy thác điều tra cho Cơ quan điều tra ủy thác đảm bảo thời gian quy định.
Để thực hành quyền công tố và kiểm sát của Viện kiểm sát trong giai đoạn điều tra được toàn diện, liên tục, điều luật quy định rõ Cơ quan điều tra ủy thác phải đồng thời gửi quyết định ủy thác cho Cơ quan điều tra được ủy thác và Viện kiểm sát cùng cấp với Cơ quan điều tra được ủy thác. Quá trình thực hiện yêu cầu ủy thác, Cơ quan điều tra được ủy thác thông báo cho Viện kiểm sát cùng cấp để tiến hành kiểm sát. Viện kiểm sát cùng cấp với Cơ quan điều tra được ủy thác có trách nhiệm thực hành quyền công tố và kiểm sát việc tiến hành hoạt động điều tra của Cơ quan điều tra được ủy thác và phải chuyển ngay kết quả thực hành quyền công tố và kiểm sát việc ủy thác điều tra cho Viện kiểm sát đã ủy thác thực hành quyền công tố và kiểm sát điều tra.
Trong quá trình áp dụng thực tiễn còn một số tồn tại, hạn chế như sau:
Thứ nhất: Hoạt động ủy thác điều tra đã gắn trách nhiệm của Cơ quan điều tra nhưng chưa gắn trách nhiệm của Viện kiểm sát trong thực hành quyền công tố và kiểm sát ủy thác điều tra. Chưa cụ thể hóa trách nhiệm cá nhân trong điều tra, xác minh, kiểm sát việc tiến hành các yêu cầu trong ủy thác điều tra. Chưa quy định về mối quan hệ phối hợp giữa Viện kiểm sát nơi ủy thác và nơi nhận ủy thác, Viện kiểm sát nơi ủy thác cần có Văn bản, Công văn báo đến Viện kiểm sát nơi được ủy thác. Do vậy trên thực tế còn nhiều trường hợp Viện kiểm sát nơi ủy thác không thông báo cho Viện kiểm sát nơi nhận ủy thác biết việc ủy thác điều tra để thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra theo quy định và Viện kiểm sát nơi nhận ủy thác điều tra cũng không chuyển kết quả ủy thác thực hành quyền công tố, kiểm sát điều tra cho Viện kiểm sát nơi ủy thác điều tra.
Thứ hai: Chưa quy định cụ thể cách tính thời hạn trong thực hiện quyết định ủy thác điều tra dẫn tới có thể xảy ra trường hợp khi hai Cơ quan điều tra ủy thác với nhau ở xa về địa lý, quyết định ủy thác được gửi theo đường bưu điện, quân bưu khi tới Cơ quan điều tra được ủy thác thì thời hạn điều tra theo quyết định ủy thác đã gần hết hoặc hết.
Đề nghị Cơ quan có thẩm quyền cần xây dựng văn bản hướng dẫn trong đó quy định cụ thể: Trách nhiệm của Viên kiểm sát cùng cấp với Cơ quan điều tra được ủy thác về kết quả thực hành quyền công tố và kiểm sát việc ủy thác điều tra; Viện kiểm sát phải ra quyết định phân công kiểm sát hoạt động điều tra theo yêu cầu ủy thác để cá thể hóa trách nhiệm trong thực hiện yêu cầu ủy thác; Mối quan hệ phối hợp giữa Viện kiểm sát cùng cấp Cơ quan điều tra ủy thác điều tra và Viện kiểm sát cùng cấp Cơ quan điều tra được ủy thác điều tra; Thời hạn thực hiện việc ủy thác điều tra được tính từ ngày Cơ quan điều tra được ủy thác trực tiếp nhận quyết định ủy thác từ Cơ quan điều tra ủy thác, nếu quyết định gửi theo đường bưu điện thì thời hạn được tính theo dấu bưu điện nơi nhận.
