“Quyền con người” là những giá trị tự nhiên mà con người được hưởng, phù hợp với những điều kiện chính trị, kinh tế, văn hóa, xã hội nhất định, được Nhà nước đảm bảo thực hiện, bao gồm các quyền về dân sự, chính trị như quyền được tôn trọng và bảo vệ về sức khỏe, danh dự, nhân phẩm; quyền tự do, quyền bình đẳng trước pháp luật.
Đồng thời, lần đầu tiên trong lịch sử lập hiến, Hiến pháp năm 2013 quy định “Quyền con người” đã trở thành tên gọi của Chương, thay vì chỉ gọi là “quyền và nghĩa vụ cơ bản của công dân” như Hiến pháp năm 1992 và các bản Hiến pháp trước đó. Sự bổ sung cụm từ “quyền con người” là điểm nhấn quan trọng, có ý nghĩa rất lớn trong bối cảnh xây dựng, phát triển đất nước và hội nhập quốc tế. Đây không chỉ đơn thuần là sự bổ sung một cụm từ mang tính chất kỹ thuật lập hiến, mà còn phản ánh tư duy phát triển, phù hợp với xu hướng của dân tộc, thời đại và nhân loại.
Bản Hiến pháp đầu tiên năm 1946 của Nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa đã ghi nhận các quyền thiêng liêng của con người. Đặc biệt “quyền con người” từng bước được hoàn thiện, xây dựng và cụ thể hóa qua các bản Hiến pháp từ năm 1959, 1980, 1992 và nhất là Hiến pháp năm 2013, các Bộ LTTHS năm 2003 và 2015. Các Hiến pháp và Bộ luật không chỉ thừa nhận và bảo đảm đầy đủ các quyền con người, quyền công dân của nước ta phù hợp với luật pháp quốc tế mà còn khẳng định cụ thể bản chất của Nhà nước Việt Nam là nhà nước pháp quyền XHCN, Nhà nước của dân, do dân, vì dân, pháp luật có trách nhiệm bảo đảm và không ngừng phát huy toàn diện vai trò và quyền làm chủ của nhân dân trong xã hội.
Bộ luật TTHS năm 2015 có rất nhiều nội dung quy định để thể chế hóa Hiến pháp năm 2013 về bảo vệ quyền con người. Cụ thể hóa khoản 1 Điều 20 Hiến pháp năm 2013 vào Điều 8 Bộ luật TTHS quy định về “tôn trọng và bảo về quyền con người, quyền và lợi ích hợp pháp của cá nhân”; “Quy định về bảo đảm quyền bất khả xâm phạm về thân thể”, …
Nhằm cụ thể hóa Hiến pháp, cũng như để mọi người dân hiểu, biết về “quyền con người” để tự bảo vệ mình và những người xung quanh. Thủ tướng Chính phủ đã có Quyết định số 1309/QĐ-TTg ngày 05.9.2017 về Quyết định phê duyệt đề án đưa nội dung quyền con người vào chương trình giáo dục trong hệ thống giáo dục quốc dân.
* Tải nội dung QĐ số 1309/QĐ-TTg tại đây: /files/images/news/2019_01/quyet-dinh-1309-qd-ttg.pdf
