Ngày 30/10/2020, Nguyễn Văn A có hành vi đánh bạc trái phép dưới 5 triệu đồng, bị Công an xã xử phạt vi phạm hành chính số tiền 1.500.000 đồng. Đến ngày 02/11/2020, A đã nộp phạt khoản tiền trên.
- Ngày 25/8/2021, A thực hiện hành vi đánh bạc trái phép với số tiền sử dụng đánh bạc dưới 5 triệu đồng, do có tiền sự chưa xóa, nên A đã bị khởi tố về tội “Đánh bạc” theo quy định tại Khoản 1 - Điều 321 BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017 và được các cơ quan tiến hành tố tụng cho áp dụng Lệnh cấm đi khỏi nơi cư trú. Sau đó, Cơ quan điều tra đã kết thúc điều tra vụ án chuyển hồ sơ cho Viện kiểm sát truy tố. Ngày 02/10/2021, Viện kiểm sát ban hành cáo trạng truy tố A về tội “Đánh bạc” theo quy định tại khoản 1- Điều 321 BLHS.
- Đến 28/10/2021 A tiếp tục thực hiện hành vi đánh bạc trái phép với số tiền sử dụng đánh bạc trái phép dưới 5 triệu đồng.
Vấn đề đặt ra trong trường hợp này có nhiều ý kiến xoay quanh nội dung: Tiền sự của A có được sử dụng nhiều lần làm tình tiết định tội không?
+ Quan điểm thứ nhất: Hành vi của A xảy ra ngày 28/10/2021 có thể khởi tố về tội “Đánh bạc” theo quy định tại Khoản 1 - Điều 321 BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017, bởi lẽ: Khoản 1 - Điều 321 BLHS năm 2015 (sửa đổi, bổ sung năm 2017) quy định cấu thành tội phạm như sau: “Người nào đánh bạc trái phép dưới bất kỳ hình thức nào được thua bằng tiền hay hiện vật trị giá từ 5.000.000 đồng đến dưới 50.000.000 đồng hoặc dưới 5.000.000 đồng nhưng đã bị xử phạt vi phạm hành chính về hành vi này hoặc hành vi quy định tại Điều 322 của Bộ luật này hoặc đã bị kết án về tội này hoặc tội quy định tại Điều 322 của Bộ luật này, chưa được xóa án tích mà còn vi phạm, thì bị phạt tiền từ 20.000.000 đồng đến 100.000.000 đồng, phạt cải tạo không giam giữ đến 03 năm hoặc phạt tù từ 06 tháng đến 03 năm.”.
Khoản 1 - Điều 7 Luật Xử lý vi phạm hành chính quy định: “Thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành chính: Cá nhân, tổ chức bị xử phạt vi phạm hành chính, nếu trong thời hạn 06 tháng, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt cảnh cáo hoặc 01 năm, kể từ ngày chấp hành xong quyết định xử phạt hành chính khác hoặc từ ngày hết thời hiệu thi hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính mà không tái phạm thì được coi là chưa bị xử phạt vi phạm hành chính”.
Theo Điều 321 BLHS có quy định tình tiết “đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm”. Như vậy trường hợp này mặc dù A đã bị các cơ quan tiến hành tố tụng khởi tố vụ án, khởi tố bị can và truy tố, tuy nhiên chưa có bản án có hiệu lực pháp luật đối với hành vi phạm tội, xảy ra ngày 25/8/2021 của A và A vẫn có 01 tiền sự chưa được xóa, nên thuộc trường hợp đã bị xử phạt hành chính về hành vi này mà còn vi phạm. Tiền sự của A được sử dụng độc lập làm tình tiết định tội, không phụ thuộc vào hành vi A đã phạm tội Đánh bạc trái phép vào ngày 25/8/2021 hay không. Mặt khác hiện nay chưa có quy định tiền sự được áp dụng bao nhiêu lần để làm tình tiết định tội. Do đó, vẫn có thể áp dụng tiền sự trên để khởi tố, điều tra, truy tố hành vi của A theo quy định tại khoản 1 - Điều 321 BLHS 2015, sửa đổi bổ sung 2017.
+ Quan điểm thứ hai: Không thể khởi tố hành vi Đánh bạc của A theo quy định tại Khoản 1 - Điều 321 BLHS năm 2015, sửa đổi bổ sung 2017. Bởi lẽ: Tiền sự của A là tình tiết định tội Đánh bạc theo quy định tại Khoản 1 - Điều 321 BLHS năm 2015, đã bị cơ quan tiến hành tố tụng khởi tố vụ án, khởi tố bị can vào ngày 25/8/2021. Đồng thời, áp dụng quy định về tình tiết có lợi cho bị can, bị cáo, khi chưa có văn bản hướng dẫn cụ thể về nội dung này của Cơ quan có thẩm quyền, thì việc không áp dụng tiền sự trên để xử lý hành vi đánh bạc ngày 28/10/2021 đối với A là phù hợp.
Theo ý kiến cá nhân thì quan điểm thứ nhất là phù hợp, vì tại Điều 14 BLTTHS 2015 chỉ quy định “Không được khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử đối với người mà hành vi của họ đã có bản án của Tòa án đã có hiệu lực pháp luật, trừ trường hợp họ thực hiện hành vi nguy hiểm khác cho xã hội mà Bộ luật hình sự quy định là tội phạm”. Trong khi hành vi phạm tội đánh bạc của A ngày 25/8/2021 chưa có Bản án có hiệu lực pháp luật, đồng thời từ ngày có tiền sự 30/10/2020 đến ngày thực hiện hành vi phạm tội ngày 28/10/2021 thì chưa hết thời hạn được coi là chưa bị xử lý vi phạm hành chính, do đó áp dụng theo quy định tại khoản 1 - Điều 321 BLHS 2015 thì hành vi đánh bạc của A xảy ra ngày 28/10/2021 đủ yếu tố cấu thành tội phạm, nên việc cơ quan tiến hành tố tụng tiến hành khởi tố, điều tra, truy tố theo quy định là phù hợp.
Vấn đề trên còn nhiều tranh cãi, nếu theo quan điểm thứ nhất thì 01 tiền sự sẽ được áp dụng xử lý 02 lần, còn theo quan điểm thứ hai sẽ dẫn đến tình trạng bỏ lọt tội phạm. Do đó rất mong nhận được ý kiến đóng góp của các đồng nghiệp về vấn đề này để việc giải quyết vụ án được đúng quy định pháp luật.
